အသက္မေမးနဲ႔

ဘုရားရွင္က ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတုိ႔ကုိ
ဇာတိဒုကၡ - ပဋိသေႏၶတည္ေနရျခင္းဆင္းရဲ
(Birth is suffering) ကုိ ေျပာျပၿပီး
ဇရာပိ ဒုကၡာ - အုိျခင္းကလဲ ဆင္းရဲတယ္
(Decay is suffering) လုိ႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။
ဒီအုိျခင္းဆင္းရဲကလဲ အေတာ္ေလး ထင္သာျမင္သာရွိပါတယ္။

လူတုိင္းနီးပါး အုိတဲ့အေၾကာင္း၊ အသက္ႀကီးတဲ့အေၾကာင္းကုိ မေျပာလုိၾကပါဘူး။
ေမးခြန္းေတြထဲမွာ အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲ ဆုိတဲ့ေမးခြန္းကုိ
မေျဖခ်င္ဆုံးပဲလုိ႔ ဒကာမႀကီးတစ္ေယာက္ေျပာဘူးတာ ၾကားဘူးပါတယ္။
ဒီေမးခြန္းကုိ ဒကာႀကီးေတြ ဒကာမႀကီးေတြတင္ မေျဖခ်င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။
အခ်ဳိ႔ဘုန္းႀကီးမ်ားလဲ မေျဖခ်င္ၾကပါဘူး။
ဒကာမႀကီးတစ္ေယာက္က ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးကုိ သက္ေတာ္ဘယ္ေလာက္လဲလုိ႔ ေမးေတာ့
ဒကာမႀကီး၊
ဘုန္းႀကီးကုိ ထညက္ (ထန္းလ်က္) လဲ မေကၽြးနဲ႔၊
အသက္ေလးမေမးနဲ႔ လုိ႔ ေျပာတာကုိ နားနဲ႔ဆတ္ဆတ္ၾကားဘူးပါတယ္။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အသက္ကေတာ့ ႀကီးလာတာအမွန္ပါ။
အုိလာတာကုိ လက္ခံရမွာပါ။
အခ်ိဳ႔ ဒီလုိ အုိျခင္း ဇရာသေဘာကုိ လက္မခံခ်င္လုိ႔
ဇရာကို ကာကြယ္ဘုိ႔ အမ်ဳိးမ်ဳိးႀကဳိးစားၾကတယ္။
မ်က္ႏွာေပၚက အေရးအေၾကာင္းေတြကို ဖုံးကြယ္ဘုိ႔ မိတ္ကပ္ေတြလိမ္းၾကတယ္။
ဆံျဖဴတာကုိ သူတပါးမသိေအာင္ အနက္ေရာင္ဆုိးၾကတယ္။
(ဘုန္းႀကီးေတြက်ေတာ့ သုံးရက္တစ္ခါ ေခါင္းရိပ္တယ္။ ျဖဴတာသိမွာစုိးလုိ႔)
ဇရာကုိ ေခတ္ေပၚပစၥည္းေတြနဲ႔ ငယ္ဟန္ျပဳလုိၾကတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ဇရာကပဲ အႏုိင္ယူသြားတာပါ။
အသက္ႀကီးလာသည္ႏွင့္အမွ် မ်က္စိအျမင္ေတြက နဂုိကေလာက္ မၾကည္လင္ေတာ့ဘူး။
နားအၾကားေတြကလဲ နဂုိကေလာက္ အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။
အနံ႔ေတြကုိလဲ နဂုိကေလာက္ မခံစားနုိင္ေတာ့ဘူး။
အရင္တုန္းက ဘာနဲ႔စားစား ေကာင္းေနတဲ့ လွ်ာကလဲ အခုဆုိ စားပြဲအျပည့္ ဟင္းမ်ဳိးစုံနဲ႔စားေနရေပမဲ့ အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။
အရင္ေလာက္အရသာမရွိေတာ့ဘူး။
ကုိယ္ခႏၶာကလဲ ေညာင္းတတ္လာၿပီ၊ ကိုက္တတ္လာၿပီ၊
ဒါေတြက ဇရာရဲ႔သေဘာေတြပါ၊
ဒါ့ေၾကာင့္ ဇရာ - အုိျခင္းကလဲ ဒုကၡလုိ႔ ဘုရားရွင္ေဟာခဲ့တာေပါ့။
ဘုရားရွင္က
ဗ်ာဓိပိ ဒုေကၡာ၊ နာျခင္းသေဘာကလဲ ဒုကၡ (ဆင္းရဲတယ္)
(Disease is suffering) လုိ႔ ဆက္ေဟာပါတယ္။
နာျခင္းက ဒုကၡဆုိတာကေတာ့ အေတာ္ထင္ရွားပါတယ္။
အေတြ႔အႀကဳံအရေျပာရရင္
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ နာမက်န္းျဖစ္ၿပီဆုိရင္
ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္း ဘာကုိမွ မစားခ်င္ေတာ့ဘူး။
ဘယ္ကုိမွ မသြားခ်င္ေတာ့ဘူး။
ရွိတဲ့အစားအစာေတြ၊ အသုံးအေဆာင္ေတြက ကုိယ့္နဲ႔ မဆုိင္ေတာ့သလုိ ခံစားရတယ္။
ျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါကုိ ရွိတဲ့စည္းစိမ္ခ်မ္းသာနဲ႔ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ လဲပလုိက္ခ်င္တယ္။
ေနာက္ ဘုရားရွင္က
မရဏမၸိ ဒုကၡံ - ေသျခင္းသေဘာကလဲ ဆင္းရဲတယ္တဲ့၊
(Death is suffering)
အငယ္တုန္းက စာခ်ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးက စာခ်ရင္း
“ကုိယ့္လူတုိ႔၊ ေသခါနီး အသက္ထြက္ခါနီးရင္ အေတာ္အခံရခက္တယ္ဗ်” လုိ႔
ေျပာဘူးတယ္။
စာခ်ဘုန္းႀကီးကုိ “ဘုန္းႀကီးက ဘယ္လုိလုပ္သိတုန္း” လုိ႔ မေမးရဲလုိ႔ မေမးခဲ့ရပါဘူး။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေသခါနီးကာလမွာ ပင္ပန္းဆင္းရဲမွာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။
ကုိယ္ေတာ့ တခါတေလ “မေသရင္ ေကာင္းမွာ” လုိ႔ေတာင္ စဥ္းစားမိပါတယ္။
လူတုိင္း တစ္ေန႔ ေသရမွာဆုိတာ သိေပမဲ့
ဘယ္သူမွ မေသခ်င္ၾကပါဘူး။
ေသျခင္းစကားနဲ႔စပ္ၿပီး လူေတြ ေျပာလဲ မေျပာခ်င္ၾကဘူး။
ၾကားလဲ မၾကားခ်င္ၾကပါဘူး။
ေသရမွာ အေတာ္ေၾကာက္ၾကပါတယ္။
ေသရင္ ကုိယ္ရွာထားခဲ့သမွ် ထားခဲ့ရမွာကိုး။
ကုိယ္ခ်စ္တဲ့သူနဲ႔လဲ ခြဲခြါရမွာကုိး။
ေသျခင္းဒုကၡနဲ႔စပ္လုိ႔ ဟုိတေလာက ဒကာေလးတစ္ေယာက္ေျပာသြားတဲ့စကားကုိ
သတိရမိတယ္။
ဒီႏုိင္ငံမွာ အမ်ားစုရဲ႔ မိဘနဲ႔သားသမီးဆက္ဆံေရးက သိပ္မေႏြးေထြးလွေၾကာင္း၊
သားသမီးက စက္ရုံပုိင္ရွင္ႀကီးျဖစ္ေနၿပီး သူ႔စက္ရုံမွာဘဲ
သူ႔အေဖအရင္းေခါက္ေခါက္ကို မျဖစ္စေလာက္လခေပးကာ
တံျမက္စည္းလွည္းခုိင္းတာေတြ ေတြ႔ရေၾကာင္း၊
အဲ့ဒီသားသမီးအရင္းေတြက ဖေအကြယ္လြန္ခါနီးငါးရက္ေလာက္အလုိ
ေဆးရုံက ျပန္ေခၚလာၿပီး ကူးတုိ႔ခကို
အိပ္ကပ္ထဲႀကဳိထည့္ေပးထားကာ ကုတင္ေပၚမွာ ပစ္ထားၾကေၾကာင္း၊
ဖေအလုပ္သူက ကုတင္ေပၚမွာ မ်က္စိေလး ကလည္ကလည္နဲ႔
ေသမဲ့ရက္ကုိ ေစာင့္ေနရေၾကာင္း၊ သားသမီးအရင္းေခါက္ေခါက္ေတြက
အားေပးမႈ ႏွစ္သိမ့္မႈ ဘာမွ မလုပ္ေၾကာင္း
ဗမာဒကာေလးတစ္ေယာက္က လာေျပာျပဘူးပါတယ္။
ေသျခင္းတရားနဲ႔ရင္ဆုိင္ရတဲ့အခ်ိန္
မျပဳစုမေစာင့္ေရွာက္တဲ့သားသမီးေတြနဲ႔မ်ားဆုိ ပုိၿပီး ဆင္းရဲမွာပါ။
ေသျခင္းဆင္းရဲ အေတာ္ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။
အပၸေယဟိ သမၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ -
ကုိယ္မခ်စ္ မႏွစ္သက္သူတုိ႔နဲ႔ အတုူေနရတာလဲ ဒုကၡပါဘဲ တဲ့။
(To be united with the unpleasant is suffering)
ကုိယ္မခ်စ္တဲ့ ကုိယ္နဲ႔သေဘာထားမတုိက္ဆုိင္လုိ႔
ကုိယ္သေဘာမက်တဲ့ မႏွစ္သက္တဲ့သူနဲ႔အတူေနရတာလဲ
အေတာ္ဆင္းရဲပါတယ္။
အေတာ္မွန္တဲ့စကားပါ။ ဒီဒုကၡ လူတုိင္းေတြ႔ႀကဳံဘူးပါတယ္။
ႏုိင္ငံရပ္ျခားလာၿပီး ေက်ာင္းတက္၊ စီးပြါးရွာေနသူေတြအဖုိ႔
ကုိယ့္အခန္းေဖာ္ (Roommate),
Flat တစ္ခုတည္းမွာ အတူေနေဖာ္ (Flatmate) ဆုိတာေတြကုိ
ေရြးခ်ယ္ပုိင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ အဆင္ေျပသလုိ ၾကည့္ေနၾကရတာပါ။
၀ါသနာမတူတဲ့စရုိက္မတူတဲ့သူ တစ္ခန္းထဲမွာ အတူေနရရင္
အေတာ္စိတ္ဆင္းရဲ ကုိယ္ဆင္းရဲျဖစ္ရပါတယ္။
ဘုရားရွင္က ဆက္ၿပီး
ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ - ခ်စ္ရသူတုိ႔ႏွင့္ ေကြကြင္းေနရျခင္းကလဲ
ဆင္းရဲဒုကၡတစ္မ်ဳိးပဲလုိ႔ ေဟာပါတယ္။
(To be separated from the pleasant is suffering)
ကုိယ္ခ်စ္တဲ့ ကုိယ္သေဘာက်တဲ့သူေတြနဲ႔ အတူမေနရတာလဲ တကယ့္ဒုကၡပါ။
ယမၸိစၦံ နလဘတိ၊ တမၸိ ဒုကၡံ - လုိခ်င္တာကုိ မရတာလဲ ဒုကၡပါဘဲ တဲ့။
(Not to get what one desires is suffering)
တခ်ဳိ႔စကားကပ္တဲ့သူေတြက
ခ်စ္တဲ့သူနဲ႔ ေကြကြင္းရျခင္းကုိ ဆင္းရဲဒုကၡလုိ႔ ေျပာရင္
ခ်စ္တဲ့သူနဲ႔ အတူေနရတာ (သုခ) ခ်မ္းသာတယ္ေပါ့ဘုရား လုိ႔ ေျပာတတ္ၾကတယ္။
ဆင္းရဲတာပါဘဲ။ ဒီခႏၶာကုိ ရုပ္အတၱေဘာႀကီးရွိေနတာကုိက
ဒုကၡပါဘဲလုိ႔ ဘုရားရွင္က ဆက္မိန္႔ပါတယ္။
ပါဠိလုိေတာ့ သံခိေတၱန ပဥၥဳပါဒါနကၡႏၶာ ဒုကၡာ တဲ့။
(In brief the five aggregates of attachment are suffering)
ဟုတ္ပါတယ္။ ေန႔တဓူ၀ ဒီခႏၶာကိုႀကီးကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးေနရတဲ့
ဆင္းရဲဒုကၡ က စဥ္းစားေလ ႀကီးမွန္းသိေလပါဘဲ။
Posted by Dr. Ashin Indaka