'အေသၿမတ္ခ်င္ ေသနည္းသင္'(1)

ဗုဒၶက -
“အထေခါ ပရိေမာေဏသု စကၠ၀ါေဠသု တီသုဘေ၀သု အမရဏဓေမၼာနာမ နတိၳ၊
တဗာၻေ၀ေန၀ ဌာတံုသမေတၳာ ဧကသခၤါေရာပိ သႆေတာနမ နတိၳ”
အထေခါ               စင္စစ္ေသာ္ကား
ပရိေမာေဏသု        အတုိင္းအရွည္ မရွိကုန္ေသာ
စကၠ၀ါေဠသု           စၾကာ၀ဠာတို႔၌
တီသုဘေ၀သု         ဘ၀သံုးပါးတို႔၌

“ေၾကြး သံုး မ်ိဳး”

 ၁။ ေလာကေၾကြး
----------------------
သူတစ္ပါးထံက ေခ်းငွားထားၿပီး မဆပ္တာပါပဲ။ ယူမိထားတဲ့ ေလာကေၾကြးကို ဒီဘ၀မွာတင္ အေၾကအလည္ေပးဆပ္သင့္တယ္။ဘာၿဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီဘ၀မွာဆပ္ရတာ ေငြေခ်းထားရင္ ေငြပဲ ဆပ္လို႔ရတယ္။ ပစၥည္းေခ်းထားရင္း ပစၥည္းပဲ ဆပ္လို႔ရတယ္) ကေနာင္ဘ၀မွာ (ခႏၶာ) ဆပ္ရတာေလာက္ အပန္းမၾကီးလို႔ဘဲ။မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားၾကီး ေဟာၾကားေတာ္မူဖူးတဲ့ ေမာင္ညိဳဆန္တစ္စလယ္ဆိုတဲ့ ၿဖစ္ရပ္။)

ကံျဖစ္၊ ကံစြမ္းအား၊ ကံကုန္ျခင္း ။

       ကိေလသာကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ကံတရားေတြက စုမိေဆာင္းမိ ျဖစ္လာတယ္။ ကံတရား
ေတြ စုမိေဆာင္းမိ ျဖစ္လာလို႔ရွိရင္ ဒီ ကံတရားေတြက အက်ိဳးတရားကို ထုတ္လုပ္လာတယ္။ ဆို
လိုတာက ကိေလသာရွိရင္ ကံရွိမွာပဲ။ မေရွာင္လြဲႏိုင္ဘူး။ အဲဒီလို လည္ပတ္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတာ
ကို “၀ဋ္” လည္တယ္လို႔ေျပာတာ။

အခက္အခဲ တစ္စံုတစ္ရာႀကံဳခဲ့ရင္ ။

  *မာတာပိတု ဥပဌာနံ၊ ဧတံမဂၤလ မုတၱမံ*။ မိဘကို လုပ္ေကၽြးျပဳစုျခင္းသည္ ျမတ္ေသာမဂၤလာမည္၏။
       ေလာကမွာ တာ၀န္ေတြရွိပါတယ္။ တာ၀န္ေက်တဲ့သူဟာ က်က္သေရရွိပါတယ္။ တာ၀န္မေက်တဲ့
သူဟာ က်က္သေရ မရွိပါဘူး။ ဒါ ဗုဒၶဘုရားေဟာပါ။

(မင္းကြန္း တိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသ၀ါဒကထာ)

သူမ်ားအက်ိဳးပ်က္စီးစရာကုိ
ဘယ္အခါမွ မလုပ္ႏွင့္၊ မေျပာႏွင့္၊ မႀကံႏွင့္
ၾကမ္းတမ္းေသာစကားကုိ မဆုိႏွင့္
ေမတၱာႏွင့္ယွဥ္ေသာစိတ္ကို ျဖစ္ေစရမည္၊

'ပုထုဇဥ္ေလးမ်ိဳးဆိုသည္မွာ'

ပုထုဇဥ္ေလးမ်ိဳးတဲ့။ ဘုရားရွင္ ေဟာျပခဲ့တဲ့ ပုထုဇဥ္ေလးမ်ိဳး အေၾကာင္းေလး ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။
(၁) အႏၶဗာလ ပုထုဇဥ္၊ 
(၂) အႏၶပုထုဇဥ္ 
(၃) ကလ်ာဏ ပုထုဇဥ္၊ 
(၄) စူဠေသာတာပန္ ပုထုဇဥ္ဆိုၿပီး ေလးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အႏၶဗာလ ပုထုဇဥ္ ဆိုတာကေတာ့ အႏၶဆိုတာ ကန္းတာ ဗာလဆိုတာ မိုက္တာပါ။

သီလဆိုင္ရာ ေမးခြန္းမ်ား

 ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ မေ၀ခြဲႏိုင္သည့္ သီလဆိုင္ရာ ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကားေပးပါရန္...

(က) သီလသည္ ကိုယ္ (ကာယကံ) ႏွင့္ ႏႈတ္ (၀စီကံ) တို႔ကို ေကာင္းစြာေစာင့္ထိန္းရံုျဖင့္ ျပည့္စံုပါသလား။

(ခ) ေစတနာသီလ ႏွင့္ ေစတသိကသီလအထူး။

(ဂ) ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ကံေျမာက္မႈႏွင့္ ကံမေျမာက္မႈ ျခားနားခ်က္။

                                                                             ေလးစားစြာျဖင့္

                                                                                      ေမာင္သစၥာ (သံုးခြ)

ကံ၊ ၾကမၼာ၊ ၀ဋ္တို႔၏သဘာ၀။

         “ကံ” ဆိုတာကေတာ့ အားလံုးသိေနၾကတဲ့အတိုင္း မိမိရဲ႕သႏၱာန္မွာ ျဖစ္တဲ့စိတ္ရဲ႕
လွံဳေဆာ္မွဳ မေနာကံ၊ ႏွဳတ္ကထုတ္ေျပာမွဳ ၀စီကံ၊ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ျပဳလုပ္မွဳ ကာယကံလို႔
အေကာင္းအဆိုး(၂)မ်ိဳး ကြဲျပားလ်က္ ရွိတယ္။ အဲဒီ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံေတြထဲမွာ

ဒုကၡ သံုးမ်ိဳး။

ဒုကၡ ဒုကၡ။  ။ ၾကာၾကာဖိထိုင္၍ နာလာ၊ က်င္လာ၊ ထံုလာ၊ ကိုက္လာျခင္းမ်ိဳး၊ ေရာဂါတစ္ခု
                ေၾကာင့္ နာလာျခင္းမ်ိဳးကို ခႏၶာဒုကၡေပၚ ေနာက္ထပ္ဒုကၡထပ္၍ဆင့္ေသာေၾကာင့္
                ဒုကၡ ဒုကၡဟုေခၚပါသည္။

“ သူယုတ္မာအဂၤ ါ ေလးပါး ”

   (၁)သူတစ္ပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမဲ့(မေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးဘဲနဲ့ပင္ ေျပာၾကားတတ္ျပီး
ေမးလွ်င္လည္း ခ်ဲ ့ကား၍ ေျပာတတ္ျခင္း။
    (၂)သူတစ္ပါး၏ဂုဏ္ေက်းဇူး(ေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးလွ်င္မေျပာဘဲ ေမးလွ်င္ေလွ်ာ့
ေပါ့၍ ေျပာျခင္း။

"ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္(၉)ပါးအက်ယ္"

အရဟံ

****** 
 -ကိေလသာ ကင္းစင္ေတာ္မူေသာ ၿမတ္စြာဘုရား။
-ဆိတ္ကြယ္ရာအရပ္၌ပင္ မေကာင္းမွုကို ၿပဳေတာ္မမူေသာ ၿမတ္စြာဘုရား။
-လူမင္း၊ နတ္မင္း၊ ၿဗဟၼာမင္းႏွင္.တကြ လူ၊ နတ္၊ ၿဗဟၼာ၊သတၱဝါအားလံုးတို႔၏ပူေဇာ္အထူးကို
ခံယူေတာ္မူထိုက္ေသာၿမတ္စြာဘုရား။

အပါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ေစႏုိင္ေသာ ကုသုိလ္(၇)မ်ိဳး

(က) အပါယ္ေလးပါး

အပါယ္ေလးပါးဆုိတာက ငရဲ၊ တိရိစာၦန္၊ ျပိတၱာ၊ အသုရကာယ္တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အပါယ္ဆုိတာက (အပါယ) ဆုိတဲ့ပါဠိပုဒ္ကေနဆင္း သက္လာတာပါ။ (အပါယ)မွာ (အပ+အယ) ဆုိျပီးႏွစ္ပုဒ္ရွိပါတယ္။ အပ= ကင္းျခင္း၊ အယ= ကုသုိလ္တရား၊ သုိ႔မဟုတ္ ခ်မ္းသာ။ ႏွစ္ပုဒ္ေပါင္းလုိက္ေတာ့ ကုသုိလ္တုိ႔မွကင္းျခင္း၊ ခ်မ္းသာတုိ႔မွ ကင္းျခင္းလုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဆုိလုိတာက အပါယ္ေလးဘုံးသားတုိ႔မွာ ကုသုိလ္ေတြမွကင္းျခင္း၊ ကုသုိလ္တရားတုိ႔ကုိျပဳလုပ္နဳိင္စြမ္းမရွိျခင္း ခ်မ္းသာျခင္းတရားတုိ႔မွကင္းျခင္း လုိ႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ အပါယ္ေလးဘုံကုိေရာက္သြားျပီဆုိရင္ ကုသုိလ္တရားေတြကုိ ျပဳလုပ္နုိင္စြမ္းမရွိသည့္အတြက္ ေကာင္းေသာဘုံဌာနကုိျပန္ေရာက္ဖုိ႔ အင္မတန္မွခက္ခဲပါတယ္။ အကုသုိလ္ကံ အဟုန္ေတြကုန္ဆုံးမွသာ ေကာင္းရာဘုံကုိေရာက္ေစတာပါ။ 

ဆရာေတာ္ဘဒၵ ႏၱဉာဏ၏ စကားလက္ေဆာင္။

      ၁။ မ်က္စိေကာင္းတုန္း  .......  စာၾကည့္။
         ၂။ နားေကာင္းတုန္း  ........... တရားနာ။
         ၃။ က်န္းမာတုန္း   ............ တရားထိုင္။
                                ( အရွင္၀ိစိတၱသာရ )

ေကာင္းရာသုဂတိဘံုသို႔ ရေရာက္ႏိုင္ရန္။

       ျမန္မာျပည္မွာ ေျပာၾကတယ္၊ ျဗဟၼာ့ျပည္က အပ္တစ္စင္း၊ လူ႕ျပည္ကအပ္တစ္စင္း ခ်
လိုက္ရင္ အဲဒီအပ္ဖ်ားခ်င္း ထိေကာင္းထိလိမ့္မယ္။ လူ႕ဘ၀ေရာက္ဖို႔ အင္မတန္မွ ခဲယဥ္းတယ္။
ခဲယဥ္းတယ္ဆိုတာ ျဖစ္ကိုမျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ေတာင္ ဆိုလိုတာေနာ္။

ငရဲႀကီး (၈) ထပ္။

 ငရဲႀကီး (၈) ထပ္မွာ===
၁။ သိဥၨိဳးငရဲ = အသက္ရွည္စြာ ငရဲသားတို႔ ခံစားရေသာ ငရဲ။
၂။ ကာလသုတ္ = အလွ်ံေျပာင္ေျပာင္ေတာက္ေသာ တမ်ဥ္းျခည္ကိုခ်၍ ရွစ္ေျမွာင့္၊ တစ္ဆယ့္
ေျခာက္ေျမွာင့္ ေရြ႕ေသာ ငရဲ။

-ေစတီႏွင့္ ရိုေသမႈ

ဘုရားရွင္ ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူေသာအခါ သာ၀တၳိျပည္သူျပည္သားတို႕ တရားနာဘုရားဖူးရန္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္သို႕ လာၾက၏။ 

ဘုရားရွင္ကိုမေတြ႕ရ၍ ခါတိုင္းလို ၀မ္းမသာ၊ ပန္းနံ႕သာတို႕ကို ဂႏၶကုဋီတိုက္တံခါး၀မွာ ပစ္ခ်သြားၾက၏။ ဤအေၾကာင္းကိုသိေသာ အနာထပိဏ္သူေ႒းက အရွင္အာနႏၵာကို ေလွ်ာက္ထား၏ ၊ 

အရွင္အာနႏၵာေလွ်ာက္ထားသျဖင့္ ဘုရားရွင္ေျဖၾကားေတာ္မူ၏ -
“ျမတ္စြာဘုရား…ေစတီဘယ္ႏွစ္မ်ဳိးရိွပါသလဲ”
“သံုးမ်ဳိးရိွတယ္ အာနႏၵာ”
“ဘယ္ေစတီမ်ားပါလဲဘုရား”
“သာရိရီက (ဓာတ္ေတာ္) ၊ ပရိေဘာဂ (အသံုးအေဆာင္) ၊ ဥဒၵိႆ (စိတ္ျဖင့္ ရည္မွန္းအပ္ေသာအရာ) ေစတီမ်ား ျဖစ္တယ္”
“ျမတ္စြာဘုရား၊ ရွင္ေတာ္ဘုရားမ်ား တျခားၾကြေတာ္မူတဲ့အခါ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ကိုးကြယ္ရာမရိွသကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနပါတယ္ ၊ လူအမ်ားပူေဇာ္ရာဌာန မရိွပါ ၊ မဟာေဗာဓိပင္မွ မ်ဳိးေစ့ေဆာင္ယူကာ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းတံခါး၀မွာ စိုက္ပါမည္ဘုရား”
“ေကာင္းၿပီ ၊ စိုက္ေပေတာ့္ အာနႏၵာ ၊ ဤသို႕စိုက္ထားလွ်င္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ ငါဘုရား အျမဲသီတင္းသံုးေနသလိုပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မယ္”

သာရတၳဒီပနီလာ ေစတီသံုးမ်ဳိးမွာ ပရိေဘာဂေစတီ၊ ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ တို႕ျဖစ္ၾက၏။