အင္း၀ေခတ္ ရွင္မဟာသီလ၀ံသ။

        ျမန္မာစာေပနယ္ေျမမွာ ေပေလးပင္၊ ရွင္ေလးပါးအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳေခၚဆိုျခင္း ခံရတဲ့ စာဆို
ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေလးဦး အင္း၀ေခတ္မွာ ေပၚထြန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ႀကီး ေလးဦးကေတာ့ ရွင္ဥတၱမ
ေက်ာ္၊ ရွင္အုန္းညိဳ၊ ရွင္ေခမာနဲ႔ ရွင္မဟာသီလ၀ံသတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ေနာက္ဆံုးမိန္႔မွာစကား ***

     ေလာကမွာ လူေတြဟာ ယစ္မူးတတ္ၾကတယ္။ ယစ္မူးတယ္ဆိုတာ တစ္ခ်ိဳ႕က  အရက္ေသစာတို႔
ေဆး၀ါးတို႔သံုးမွ ယစ္မူးတယ္လို႔   ထင္တာ။  ေလာကလူေတြကို သတိထားၿပီး ၾကည့္ေလ၊  စီးပြါးဥစၥာ
အဆင္ေျပေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကလည္း “ငါလုပ္ရင္ ဘာမဆို ျဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့အေတြး ေရာက္တယ္။ ရာထူး

ရဟန္း၀တ္မည္ဆိုက"ရွင္ၾကပ္ေသေခ်ာင္" ကိုေလ့လာပါ။

   သာသနာေတာ္၌ ဆရာေတာ္မ်ား ဆံုးမထားေသာ စကားတစ္ရပ္ ရွိပါသည္။ ၎မွာ
"ရွင္ေခ်ာင္ေသၾကပ္၊  ရွင္ၾကပ္ေသေရွာင္" ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ ရဟန္း၀တ္ၿပီး
သီလသိကၡာပုဒ္မ်ား မေစာင့္ထိန္းဘဲ၊ သြားကာ၊ လာကာ၊ စားကာ၊ ေသာက္ကာႏွင့္ ရဟန္း

သူေယာင္မယ္ သူေယာင္သီး

`သူေယာင္မယ္ - သူေယာင္သီး´ ဟူ၍ၾကားဖူးပါသည္။ ယံုတမ္းစကားလား၊ တကယ္႐ွိတာလား သိလိုပါသည္။ ဗုဒၶစာေပ ပိဋကတ္၌ ျပဆိုထားခ်က္ ႐ွိပါက က်မ္းစာအကိုးအကားျဖင့္ ေျဖၾကားေတာ္မႈၾကပါရန္ႏွင့္ ေ႐ွးေဟာင္းစာေပမ်ား၌ ေတြ႕ၾကံဳရဖူးကလည္း ထုိက်မ္းမ်ားအရ ေျဖၾကားေပးေတာ္မႈၾကပါရန္ အႏုးအညြတ္ ေတာင္းပန္သည္။

“မိမိကိုယ္ကို ဆင္ျခင္နည္း”

၁။ ပါပိစၧာ--
အလိုဆိုးရွိေသာသူကို ငါသည္ မခ်စ္ မႏွစ္သက္။
“ငါလည္း အလိုဆိုးရွိသူ ျဖစ္လွ်င္ ငါ့ကိုလည္း သူတပါးတို႔ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ၾကမည္ မဟုတ္” ဟု ႐ႈဆင္ျခင္၍ အလိုဆိုးရွိသူ မျဖစ္ရေအာင္ စိတ္ကို ျဖစ္ေစရမည္။

“ဒါလည္း ၿပီးသြားမွာပါ”

“ဖု႒ႆ ေလာကဓေမၼဟိ၊ စိတၱံ ယႆနကမၸတိ။”ေလာကဓံတရား(၈)ပါးႏွင့္ ေတြ႕ၾကံဳရသည့္အခါစိတ္ကို
မတုန္မလႈပ္ေနႏုိင္ျခင္းသည္ “ျမတ္ေသာမဂၤလာ”မည္၏။ဆင္းရဲ႕ခ်မ္းသာသဘာ၀၊ ေတြ႕ၾကံဳေနၾက လူတုိင္းေပ။ေကာင္းဆုိးႏွစ္တန္ အစုံတြဲလုိ႔၊ တလဲစီလွည့္ အၿမဲေန။ေလာကဓံႀကံဳ မၿဖံဳတမ္းေပါ့၊ မတုန္စမ္းနဲ႕ စိတ္ခုိင္ေစ။

၀ီရိယႏွင့္ သမာဓိ။

       ၀ီရိယလြန္ကဲတဲ့သူကေတာ့ ေသေသေၾကေၾက အားထုတ္လိုက္မယ္၊ က်န္တာေတြ ျဖစ္
ခ်င္တာျဖစ္ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးပါ။ အျပင္းအထန္ အားထုတ္ရွဳမွတ္ေနေပမယ့္ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကသာ
ေခၽြးဒီးဒီးက်မယ္ စိတ္ကေတာ့ အျပင္အာရံုေတြေပၚမွာ ပ်ံ႕လြင့္ေနတတ္ပါတယ္။

ဘ၀တစ္ခု၏ အႏွစ္သာရ။

  ဘယ္ဟာကအကာ၊ ဘယ္ဟာကအႏွစ္ ဆိုတာသိဖို ့လိုတယ္။ သိလာၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ အ
ကာကို ဂရုမစိုက္ဘဲနဲ ့ အႏွစ္သာရကို ရေအာင္ယူတတ္ဖို ့ လိုတယ္။ အႏွစ္သာရမွ ရေအာင္
မယူတတ္ဘူး ဆိုရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ဘာမွ မက်န္ရစ္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ေရာက္မယ္။ ဘ၀

ရွင္သာမေဏစစ္စစ္။

  ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းသည္၊ သားေယာက္်ားေလး ဖြားျမင္လာသည္ႏွင့္ မိမိရင္ေသြးေလးအား ရွင္သာမေဏ
ျပဳခြင့္ရေတာ့မည္ဟု၊ အတိုင္းမသိ ၀မ္းသာပီတိျဖင့္ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတတ္ၾကသည္။ ရွင္သာမေဏအစစ္ ျဖစ္ဖို ့

တေပါင္းလျပည့္ ျမတ္ဗုဒၶ ျပည္ေတာ္၀င္ အခါေတာ္ေန႔

“ျမတ္ဗုဒၶ ႏွင့္ တေပါင္းလ”

တေပါင္းလသည္ ျမန္မာလမ်ားတြင္ ၁၂-လေျမာက္ျဖစ္သည္။
တႏွစ္တာ၏ ေနာက္ဆံုးလျဖစ္သည္။
တေပါင္းလ၏ ပထမလ၀က္သည္ေဆာင္းရာသီတြင္ က်ေရာက္သည္။
ဒုတိယလ၀က္ကား ေႏြရာသီတြင္ က်ေရာက္သည္။
  ေဆာင္းကူးေႏြစ သာယာလွေသာ လရာသီျဖစ္သည္။ထို႔ေၾကာင့္ ေခတ္အဆက္ဆက္ စာဆိုတို႔သည္
   တေပါင္းလ၏အလွကို ေရးဖြဲၾကသည္မွာယေန႔တိုင္ျဖစ္သည္။

၀ိဇၨာႏွင့္စရဏညီေအာင္က်င့္

၀ိဇၹာ-စရဏႏွင့္ ညီေအာင္က်င့္ သီတဂူဗုဒၶတကၠသိုလ္၏ အဓိပတိဆရာေတာ္ သီတဂူဆရာေတာ္ ေဒါက္တာၪဏိႆရ (အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ အဂၢမဟာ သဒၶမၼေဇာတိကဓဇ၊ မဟာဓမၼကထိက ဗဟုဇနဟိတဓရ၊ အဂၢမဟာဂႏၳ၀ါစက ပ႑ိတ) သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေဆာင္၍ တည္ေထာင္ဖြင္႔လွစ္ေသာ သီတဂူဗုဒၶတကၠသိုလ္ စတုတၳ စာသင္ႏွစ္၏ သင္တန္းဖြင္႔လွစ္ပြဲႏွင္႔ ေက်ာင္းသားသစ္ႀကိဳဆိုပြဲ အခမ္းအနားသို႔

လိင္ ဆယ္ပါး။

       {ရွင္က်င့္၀တ္ကို မလိုက္နာလွ်င္ ကုသိုလ္ထက္ အကုသိုလ္က ပိုမ်ားတတ္ပါတယ္။}
         ရွင္ျပဳ မယ္ဆိုလွ်င္ လိင္ ဆယ္ပါး၊ ဒဏ္ ဆယ္ပါးတို႔ကို သိထားဖို႔လိုပါတယ္။ 
ေအာက္ပါ လိင္ ဆယ္ပါးမွ အခ်က္တို႔တြင္ တခ်က္ခ်က္ကို က်ဴးလြန္ေသာ ရွင္သာမေဏကို

ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ပါရမီရွင္ျဖစ္ေအာင္။

    ပညာပါရမီ ျဖည့္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ ပညာအေၾကာင္းပဲ လုပ္ေနရပါမယ္။ ပညာတတ္ေအာင္ ေလ့လာ
ေနရပါမယ္။ ေျပာဆိုေနရပါမယ္။ စိတ္ကူးေနရပါမယ္။ ပညာနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကို လုပ္ကိုင္ေနရပါ
မယ္။ ပညာကို အားရပါးရ  ေလ့လာဆည္းပူး လိုက္စမ္းပါ။ အဲဒါကို  ပညာပါရမီ ျဖည့္တယ္လို႔  ေခၚပါ

ထာ၀ရခ်မ္းသာသုခရယူနည္း။

   ေလာကလူသားေတြရဲ ့ သဘာ၀အရ လူဟာအေဖၚမရွိဘဲမေနတတ္ပါ တျခားသတၱ၀ါေတြ ၾကည့္လိုက္မယ္
ဆိုရင္လဲ အေဖၚနဲ ့ ေနၾကတာပါ။ ဒီလိုအေဖၚနဲ ့ ေနျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးက ဘာလဲ။ ဘယ္လိုအေဖၚမ်ိဳး
ကို ရွာေဖြမွ တကယ့္အေရးၾကံဳလာတဲ့အခါမွာ ေကာင္းတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလဲဆိုတာ

ေထရ၀ါဒသာသနာႏွင့္ ကန္ေတာ့ပြဲျပႆနာ

ေထရ၀ါဒႏွင့္ ကန္ေတာ့ပြဲ
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ဘုရားစင္ ဘုရားခန္းမ်ားေရွ႕မွာ ဘုရားပြဲ၊ တရားပြဲ၊ သံဃာပြဲ၊ သာသနာပြဲစသည္ျဖင့္ ကန္ေတာ့ပြဲေတြ ထိုးေလ့ရွိ ပါတယ္။ သိဒၶိေျမာက္ဖို႔ အႀကံအစည္ေအာင္ဖို႔ လာဘ္ရႊင္ဖို႔ စတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ထိုးၾကတယ္ထင္ပါတယ္။

ပုဂံေရႊဆံေတာ္ေစတီေတာ္ သမိုင္းေႀကာင္း

ေရႊဆံေတာ္ေစတီကုိ ေအဒီ (၁၀၅၇) တြင္ အေနာ္ရထာမင္း တည္ခဲ့သည္။

 ဥႆာပဲခူးမင္းသည္ ပုဂံ အေနာ္ရထာမင္း၏ စစ္ကူေၾကာင့္

 ကၽြမ္းစစ္သည္မ်ာကုိ ေအာင္ႏုိင္ ခဲ့သည္။ ဥႆာပဲခူးမင္း သည္

 အေနာ္ရထာမင္းကုိ ေက်းဇူးတုန္႔ျပန္သည့္ အေနျဖင့္ 

ဘုရားအလိုအတိုင္း ရွင္ျပဳနည္း။

       ျမတ္စြာဘုရား ဘုရားျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ေလာက္အၾကာမွာ ေမြးရပ္ဇာတိျဖစ္တဲ့ ကပၸိလ၀တ္
ေနျပည္ေတာ္သို႔ ၾကြေရာက္သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူပါတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ ယေသာ္ဓရာမိဖုရားက
သားေတာ္ရာဟုလာကို ဘုရားရွင္ထံမွာ အေမြေတာင္းခိုင္းပါတယ္။ သားေတာ္ရာဟုလာကလည္း

ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေနာက္ဆံုးမိန္႔မွာစကားျဖင့္ နိဗၼာန္ဆီသို ့ဦးတည္ျခင္း။

      သံသရာထဲမွာ က်င္လည္ရတဲ့အခါ ဒုကၡဆင္းရဲေတြ နည္းႏိုင္သမွ်နည္းၿပီး ခ်မ္းသာ
သုခ မ်ားစြာနဲ ့ သံသရာထဲမွာ က်င္လည္ရၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ခ်မ္းသာသုခတို ့ရဲ ့ အ
ထြဋ္အထိတ္ ခ်မ္းသာျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာထိေအာင္ ျမတ္စြာဘုရားက လမ္းညႊန္ေပး

မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ဩ၀ါဒေဆာင္ပုဒ္မ်ား(၇)။

***ဓမၼစၾကာလာ တရားေဆာင္ပုဒ္မ်ား***
           ==================
၁။  ကုသိုလ္ဆိုင္ရာ၊ အားထုတ္တာ
     သမၼာ၀ါယမပါ။
၂။  မူလ ပုဗၺ၊  အရိယ