“ကံ၊ ကမၼနိမိတ္၊ ဂတိနိမိတ္ႏွင့္ ေသခါနီးကာလ၌ အေရးၾကီးပုံ”

သက္တမ္းကုန္၍ေသျခင္း(Death due to the expiration of the age-limit)၊
ကံကုန္၍ေသျခင္း(Death due to the expiration of the reproductive kammic force)၊
သက္တမ္း ကံ ႏွစ္ပါးကုန္၍ ေသျခင္း(Death due to expiration of the both the age-limit and kamma၊

သက္တမ္းႏွင့္ ကံ ႏွစ္ပါးစုံ မကုန္ေသးေသာ္လည္း ဥပဃာတကကံ ဝင္ျဖတ္၍ လတ္တေလာေသျခင္း(Death due to the intervention of a destructive kamma) ဆုိတဲ့ ေသျခင္းအေၾကာင္းတရား ေလးပါးတုိ႔တြင္ တစ္ပါးပါးေၾကာင့္ ေသရမည့္အခ်ိန္သုိ႔ ကပ္ေရာက္လ်ွင္ ကုသုိလ္ေဇာ ေစာနုိင္ရန္ အလြန္းအေရးၾကီးလွပါသည္။ ေသသြားေသာအခ်ိန္၌ ကုသုိလ္ေဇာ ေစာ၍ေသရလ်ွင္ လူ နတ္ ျဗဟၼာဟူေသာ ေကာင္းရာသုဂတိဘုံသုိ႔ ေရာက္ရသည္။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ဘဲ အကုသုိလ္ေဇာေစာ၍ ေသရလ်ွင္ ငရဲ တိရစၦာန္ ျပိတၱာ အသူရကာယ္ဟူေသာ အပါယ္ဒုဂၢတိဘုံသုိ႔ လားေရာက္ရေလသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေနာင္တမလြန္၌ ေကာင္းရာသုဂတိဘုံဘဝသုိ႔ေရာက္ဖုိ႔အတြက္ ေသခါနီးကာလမွာ နိမိတ္ေကာင္းရဖုိ႔အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ ထုိေသခါနီးကာလ၌ ကံအာရုံ၊ ကမၼနိမိတ္၊ ဂတိနိမိတ္ဟူေသာ နိမိတ္သုံးမ်ဳိးတုိ႔တြင္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ထင္လာတတ္ေလသည္။ ယင္းနိမိတ္သုံးပါးသည္ ကုိယ္သြားရမည့္ ဘုံဘဝကုိ ခရီးသြားလမ္းညႊန္ႏွင့္ တူလွ၏။
ကံအာရုံထင္လာပုံ
ကံဟူသည္ ကုသုိလ္ကံ၊ အကုသုိလ္ကံကုိ ဆုိလုိေပသည္။ ဤကံမ်ားသည္ တျခားသူက ျပဳလုပ္သည္မဟုတ္၊ တျခားသူက ဖန္ဆင္းေပးျခင္းမဟုတ္၊ မိမိကုိယ္တုိင္ျပဳလုပ္သည္သာ ျဖစ္၏။ မိမိက ကုသုိလ္အမႈျပဳလုပ္ရင္ ကုသုိလ္ကံ ျဖစ္လာ၏။ အကုသုိလ္အမႈ ျပဳလုပ္ရင္ အကုသုိလ္ကံ ျဖစ္လာ၏။ ေသခါနီးကာလ၌ စကၠန္႔၊ မိနစ္၊ နာရီဝက္ အလုိတြင္ မိမိအတိတ္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကုသုိလ္- အကုသုိလ္ကံတုိ႔သည္ အိပ္မက္၌ ျမင္မက္လာသလုိ အာရုံ၌ ထင္လာ၏။ ကုသုိလ္အာရုံမ်ား ထင္လာေသာအခါ ေလာေလာဆယ္ သီလေဆာက္တည္ေနရသလုိ၊ ေက်ြးေမြးေပးကမ္းလွဴဒါန္းေနရသလုိ၊ တရားနာေနရသလုိ၊ တရားထုိင္ေနရသလုိ၊ အစရွိေသာ ေကာင္းေသာအာရုံမ်ား ထင္ေန၏။
အကုသုိလ္ကံအာရုံမ်ား ထင္လာသည့္အခါ ပါဏာတိပါတကံ အမႈျဖစ္လ်ွင္ ေလာေလာဆယ္ သတ္ျဖတ္ေနရသလုိ၊ အဒိႏ႖ဒါနအမႈျဖစ္လ်ွင္ ေလာေလာဆယ္ ခုိးေနရသလုိ၊ သူရာေမရယအမႈျဖစ္လ်ွင္ ေလာေလာဆယ္ေသာက္စားမူးယစ္ေနရသလုိ အာရုံ၌ ထက္လာ၏။ ထုိသုိ႔ အတိတ္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အကုသုိလ္အမႈမ်ား ေလာေလာဆယ္ ျဖစ္ေနရသလုိ အာရုံ၌ ထင္လာျခင္းကုိ ကံအာရုံထင္သည္ဟု ေခၚ၏။
ကမၼနိမိတ္လာပုံ
ကမၼနိမိတ္ဆုိသည္မွာ ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ျပဳခဲ့စဥ္က အသုံးျပဳခဲ့ေသာ အရာဝတၳဳပစၥည္းမ်ားကုိ ဆုိလုိပါသည္။ ေသခါနီးအခ်ိန္တြင္ အကုသုိလ္အာရုံမ်ား ထင္လာပါက ပါဏာတိပါတအရာျဖစ္ေနလ်ွင္ မိမိတုိ႔အသုံးျပဳခဲ့ေသာ တုတ္၊ ဓား၊ ေသနတ္၊ ပုိက္ကြန္၊ လွံ၊ ေလး၊ ျမွား၊ စေသာ လက္နက္မ်ား အာရုံ၌ ထင္လာ၏။ အဒိႏ႖အမႈ၊ ကာမအမႈ၊ စသည္တုိ႔၌လည္း ဤသုိ႔ မေကာင္းေသာ ဆုိင္ရာအာရုံမ်ား ထင္၍လာေလသည္။
ကုသုိလ္အာရုံမ်ား ထင္လာလ်ွင္လည္း ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္စဥ္က အသုံးျပဳခဲ့ေသာ ထီး၊ တံခြန္၊ ပန္း၊ ဆီမီး၊ အေမႊးတုိင္၊ ဘုရားဆြမ္းေတာ္ကပ္သည့္ ပန္းကန္ျပား၊ ကလပ္၊ ေက်ာင္း၊ ေဆာင္းတန္း၊ ဘုရား၊ ေစတီ၊ ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေဆး စေသာ အာရုံမ်ား ထင္လာတတ္၏။ ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္သူ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္သူတုိ႔မွာလည္း ၄င္းအာရုံတုိ႔ႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ စိတ္ပုတီး၊ ကမၼ႒ာန္းတုိက္စသည့္ အာရုံမ်ား ထင္လာတတ္ေလသည္။
ဂတိနိမိတ္မ်ား ထင္လာပုံ
ဂတိနိမိတ္ဆုိသည္မွာ ေသျပီးေနာက္မွာ ေတြ႕ၾကဳံရမည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ကုိ ဆုိလုိပါသည္။ ေသခါနီးကာလမွာ မိမိတုိ႔ သြားေရာက္ရမည့္ ဘုံဘဝမ်ားကုိ အာရုံ၌ ထင္လာ၏။ နတ္ျပည္သုိ႔ သြားေရာက္၍ ခံစားရမည့္သူျဖစ္လ်ွင္ နတ္သမီး၊ နတ္သား၊ နတ္ဗိမာန္၊ နတ္ရထား၊ နတ္ဥယ်ာဥ္၊ ပေဒသာပင္စသည္တုိ႔ကုိ ထင္လာ၏။ လူ႔ျပည္သုိ႔ ေရာက္မည့္သူျဖစ္လ်ွင္ အမိဝမ္းတြင္း၌ နီနီရဲရဲ အေရာင္အဆင္းမ်ား၊ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ စသည့္ လူ႔ေလာကႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ အာရုံမ်ား ထင္လာ၏။
ငရဲခန္းေရာက္မည့္သူျဖစ္လ်ွင္ ေခြးနက္ၾကီး၊ ငရဲထိန္း၊ ငရဲမီးလ်ွံ၊ ငရဲခန္း၌ ခံစားေနရေသာ ငရဲသားမ်ား၊ သံပူသံအုိးမ်ား သံရည္ပူမ်ား၊ အခ်ြန္အတက္ေတြပါေသာ သံဆူးမ်ား၊ စသည္ျဖင့္ ငရဲနဲ႔ပတ္သတ္သည့္ အာရုံမ်ား ထင္လာ၏။ ျပိတၱာျဖစ္မည့္သူဆုိလ်ွင္ ျပိတၱာတုိ႔ေနရာ႒ာနျဖစ္တဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ အင္းအုိင္၊ သစ္ပင္၊ ေတာေတာင္၊ ျပိတၱာတုိ႔ရဲ႕ အစားအေသာက္ျဖစ္တဲ့ ခ်ြဲ၊ သလိပ္၊ မစင္၊ ထမင္းလုံး ဟင္းေပါက္ စသည့္အာရုံမ်ား ထင္လာ၏။
အေကာင္းအာရုံမ်ား ထင္လာေအာင္ ျပဳျပင္နည္း
က်န္းမာေရးမေကာင္း၍ ေသမည္ဟု ထင္ရေသာ လူနာမ်ားကုိ ေကာင္းေသာအာရုံမ်ား ဝင္လာေအာင္ ေဆြးမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ားက ျပဳျပင္ေပးဖုိ႔ လုိပါသည္။ တခ်ဳိ႕ေသာ သူတုိ႔သည္ လူနာမ်ားကုိ စိတ္တုိေအာင္၊ ေဒါသျဖစ္ေအာင္၊ နာၾကည္းမုန္းတီးေအာင္၊ အကုသုိလ္ပြားေအာင္ လုပ္တတ္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ သူေတြက ထုိသုိ႔မဟုတ္၊ ေသရေတာ့မည့္ လူနာ၏ေဘး၌ သားသမီးေျမးမ်ားက ခ်စ္ဟန္၊ သံေယာဇဥ္ရွိဟန္ကုိ ျပသျပီး ခ်ြဲခ်ြဲပ်စ္ပ်စ္ ေနထုိင္တတ္ၾက၏။ ထုိအခါ ေသရမည့္လူနာမွာ ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္း မေသနုိင္၊ သားသမီးေျမးျမစ္မ်ား၏ သံေယာဇဥ္ကုိ မျဖတ္နုိင္၊ ေသသြားရသည့္ အခါ၌လည္း ထုိသံေယာဇဥ္ႏြယ္အမ်ွင္ ေႏွာင္ၾကိဳးတန္းလန္းေတြႏွင့္ ေသၾကရ၏။ထုိသုိ႔ ျပဳလုပ္ျခင္းမွာ လြန္စြာမွ မွားယြင္းေလသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ယင္းအကုသုိလ္ျဖင့္ တမလြန္ဘဝ၌ အပါယ္သုိ႔ေရာက္ရလ်ွင္ အစားထုိး၍ မရနုိင္ေလာက္ေအာင္ နစ္နာေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းသုိ႔ မျဖစ္ေစရန္ ပထမဆုံးအေနနဲ႔ လူမမာ၏ ေဘး၌ သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ျပီး စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ထားရပါမည္။ ထုိ႔ေနာက္ တရားတိပ္ေခြမ်ား ဖြင့္ေပးျခင္း၊ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္၊ ပရိတ္ၾကီး၊ ပ႒ာန္းတရားမ်ားကုိ အသံသာသာျဖင့္ ရြတ္ေပးျခင္း၊ ဆြမ္းေတာ္ပန္းေတာ္ ကပ္၍ အေဖဆုိလ်ွင္ အေဖ့အတြက္ လွဴဒါန္းထားတာပါ။ အေမဆုိလ်ွင္ အေမ့အတြက္လွဴဒါန္းထားတာပါ၊ သားသမီးျဖစ္ေနလ်ွင္ သား အတြက္ သမီးအတြက္ လွဴဒါန္းထားတာပါ။ အဘုိးအဘြားျဖစ္ေနလ်ွင္ အဘုိး အဘြားအတြက္ လွဴဒါန္းထားတာပါ စသည္ျဖင့္ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျပီး ေျပာၾကား ေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ထုိသုိ႔ ျပဳလုပ္ေပးသည္ရွိေသာ္ လူမမာသည္ ေကာင္းေသာ အာရုံ၊ ေကာင္းေသာနိမိတ္မ်ားျဖင့္ ေသရသည့္အတြက္ ေနာင္ဘဝမွာလည္း ေကာင္းေသာဘုံ၊ ေကာင္းေသာဘဝသုိ႔ လားေရာက္ရေလသည္။ ေရွးအခါက ရဟႏၱာအရွင္ေသာဏ၏ ဖခမည္းေတာ္သည္ ငယ္ရြယ္စဥ္မွာ မုဆုိးလုပ္၍ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျပဳ၏။ အသက္အရြယ္ရလာေသာအခါ မုဆုိးဘဝကုိ စြန္႔လႊတ္ျပီး ရဟန္းျပဳကာ သာသနာ့ေဘာင္မွာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနသည္။ ကြယ္လြန္ခါနီး၌ လူ႔ဘဝက ျပဳခဲ့ေသာ အကုသုိလ္ကံေၾကာင့္ ေယာင္ယမ္းကာ သားရဲ႕ ေျခာက္ပါဟဲ့၊ သားရဲဲ႕ ေျခာက္ပါဟဲ့ ဆုိျပီး ေအာ္ဟစ္ေလသည္။ ရဟႏၱာအရွင္ေသာဏက အင္း---ဦးဇင္းၾကီးေတာ့ ငရဲနိမိတ္မ်ား ျမင္ေနပါျပီေကာဟု ေတြးမိ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ပန္းမ်ားကုိ ရွာေဖြစုေဆာင္းျပီး ေစတီရင္ျပင္၌ ပန္းေမြ႕ယာျပဳလုပ္၏။ ျပီးေတာ့ ေသလုေမ်ာပါး ျဖစ္ေနသည့္ ဦးဇင္းၾကီးကုိပါ ကုတင္နဲ႔ ေစတီရင္ျပင္ေပၚသုိ႔ ပင့္သြားျပီး ဦးဇင္းၾကီး ဒီပန္းေတြဟာ ဦးဇင္းၾကီးအတြက္ ရည္မွန္းျပီး ျမတ္စြာဘုရားကုိ လွဴဒါန္းထားတာပါ။ ဦးဇင္းၾကီးအေနနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အာရုံျပဳျပီး ၾကည္ညိဳလုိက္၊ ၾကည္ညိဳလုိက္ဟု ေဘးကေန ေျပာေပးၾက၏။ ဦးဇင္းၾကီးလည္း ျမတ္စြာဘုရားကုိ အာရုံျပဳေနေသာအခ်ိန္မွာ ကြယ္လြန္သြားသျဖင့္ နတ္ျပည္သုိ႔လားရေလသည္။ ဤသာဓက ဥပမာကုိၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေသခါနီးကာလသည္ အားလုံးအတြက္ လြန္စြာမွအေရးၾကီးေၾကာင္း ထင္ရွားေတာ့၏။
စာဖတ္သူအားလုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာျပီး လုိရာဆႏၵမ်ားတစ္လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။
အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)