ဥပုသ္သည္ အခ်ဴပ္အားျဖင္႕ အရိယာ (ျမတ္ေသာ) ဥပုသ္ ၊ ေဂါပါလ (ႏြားေက်ာင္းသားေစာင္႕နည္း) ဥပုသ္ဟု ၂မ်ိဳး ရွိ၏။ ထိုတြင္ အရိယာပုသ္သည္ ျဗဟၼ ဥပုသ္ ၊ ဓမၼဥပုသ္ စသည္ျဖင္႕ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိ၏။
၁။ ျဗဟၼဥပုသ္
ဘုရားရွင္သည္ “ျဗဟၼ” မည္ေတာ္မူ၏။ ရွစ္ပါးသီလ ယူျပီးလွ်င္ ထိုျဗဟၼမည္ေသာ ဘုရားရွင္ကို အာရုံျပဳေနျခင္းကို “ျဗဟၼဥပုသ္”ဟု ေခၚ၏။ အလြတ္အာရုံ မျပဳတက္လွ်င္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ဖြင္႕ကို ရြတ္ဖတ္ၾကည္႕ရႈေနရာ၏။
၂။ ဓမၼဥပုသ္
ဥပုသ္ သီလကို ခံယူျပီးလွ်င္ တရားေတာ္၏ ဂုဏ္ေတာ္တစ္ပါးပါးကို အာရုံျပဳ၍လည္းေကာင္း ၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ အဖြင္႕ကို ၾကည္႕ရႈ ရြတ္ဖတ္၍လည္းေကာင္း ေနျခင္းကို “ဓမၼဥပုသ္” ဟု ေခၚသည္။
၃။ သံဃာ႕ဥပုသ္
ဥပုသ္သီလကို ခံယူျပီးလွ်င္ သံဃာ႕ဂုဏ္ေတာ္ တစ္ပါးပါးကို အာရုံျပဳ၍လည္းေကာင္း ၊ သံဃာ႕ဂုဏ္ေတာ္အဖြင္႕ကို ၾကည္႕ရႈ ရြတ္ဖတ္၍လည္းေကာင္း ေနျခင္းကို “သံဃာ႕ဥပုသ္” ဟုေခၚသည္။
၄။ သီလဥပုသ္
သီလယူျပီးလွ်င္ မိမိသီလ၏ မက်ိဳးမေပါက္ မေျပာက္ မက်ားပုံကို အာရုံျပဳ၍ ၀မ္းေျမာက္စြာ ေနထိုင္ျခင္းကို “သီလဥပုသ္” ဟု ေခၚသည္။
မက်ိဳး = ရွစ္ပါးေသာ သိကၡာပုဒ္တို႕တြင္ အစသိကၡာပုဒ္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၊ အဆံုးသိကၡာပုဒ္ေသာ္ လည္းေကာင္း ပ်က္စီးလွ်င္ “ဥပုသ္က်ိဳး” သည္ မည္၏။ ထိုသို႕ မပ်က္စီးလွ်င္ ဥပုသ္မက်ိဳး မျပတ္သည္ မည္၏။
မေပါက္ = အ၀တ္၌ အလယ္က ေပါက္သကဲ႕သို႕ သိကၡာပုဒ္တို႕တြင္ အလယ္က တစ္ပါးပါးပ်က္လွ်င္ “ေပါက္သည္” ဟု ေခၚ၏။ ထိုသို႕ မပ်က္လွ်င္ “မေပါက္” သည္မည္၏။
မေျပာက္ = ရွစ္ပါးေသာ သိကၡာပုဒ္တို႕တြင္ အလယ္၌ တစ္ပါးလည္းမက ၊ အစဥ္အတိုိင္း တစ္ဆက္တည္းလည္း မဟုတ္ဘဲ ႏြား၌ ၀ါေစ႕ ေျပာက္သကဲ႕သို႕ အဒိႏ႖ာဒါန နွင္႕ မုသာ၀ါဒ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျဗဟၼစရိယ ႏွင္႕ သုရာေမရယ ေသာ္လည္းေကာင္း ဤသို႕ ေျပာက္က်ားေျပာက္က်ား ပ်က္သည္ကို “ေျပာက္သည္” ဟု ေခၚ၏။
မက်ား = ရွစ္ပါးေသာ သိကၡာပုဒ္တို႕တြင္ ပါဏာတိပါတ ႏွင္႕ အဒိႏ႖ာဒါန ဆက္၍လည္းေကာင္း ၊ အျဗဟၼစရိယႏွင္႕ မုသာ၀ါဒ ဆက္၍လည္းေကာင္း ၊ ဤသို႕ ႏွစ္ပါး သံုးပါး ဆက္၍ ပ်က္သည္ကို ႏြားေၾကာင္ႏြားက်ားကဲ႕သို႕ “အက်ားထင္ေသာ ဥပုသ္” ဟု ေခၚ၏။
ဤသို႕ေသာ နည္းျဖင္႕ မိမိဥပုသ္၏ မက်ိဳးမေပါက္ မေျပာက္ မက်ားပုံကို အာရုံျပဳ၍ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ေနျခင္းကိုပင္ “သီလဥပုသ္” ဟု ေခၚသည္။
၅။ နတ္ဥပုသ္
သီလယူျပီးလွ်င္ နတ္တို႕ကို ပမာတင္၍ မိမိသႏၱာန္၌ရွိေသာ သဒၶါ သီလ စေသာ သူေတာ္ေကာင္း တရားမ်ားကို ေအာက္ေမ႕ ဆင္ျခင္လ်က္ ၾကည္လင္ ၀မ္းေျမာက္ေနျခင္းကို “နတ္ဥပုသ္” ဟု ေခၚသည္။
ဆင္ျခင္ပံု ။ ။ “နတ္ျပည္ ျဗဟၼာျပည္တို႕၌ ရွိၾကေသာ နတ္ ျဗဟၼာတို႕သည္ လူ႕ျပည္တုန္းက သဒၶါ သီလ သုတ စာဂ ပညာ ဟီရိၾသတၱပၸ ဟူေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရားတို႕ႏွင္႕ ျပည္႕စံုၾကေသာေၾကာင္႕ ဘ၀အသစ္ကူးေသာအခါ နတ္ျပည္ ျဗဟၼာ႕ျပည္၌ ခ်မ္းသာစြာ ျဖစ္ၾကရသည္။ ထိုသူေတာ္ေကာင္း ဥစၥာမ်ားသည္ ငါ႕မွာလည္း ရွိ၏ ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ တရားေတာ္ႏွင္႕ အညီ မိဘဆရာတို႕၏ အဆံုးအမေၾကာင္႕ ဤသို႕ သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ရျခင္းသည္ ေနာင္ေရးေနာင္တာ သံသရာအတြက္ စိတ္ခ်ဖြယ္ရာ လြန္စြာ လူျဖစ္ရက်ိဳး နပ္ပါေပစြတကား” ဟု ကိုယ္႕ဂုဏ္ေတြကို အာရုံျပဳကာ ၀မ္းေျမာက္စြာ ဆင္ျခင္ရာ၏။
ဥပုသ္အက်ိဳး ။ ။ ဤသို႕ က်နစြာ ေစာင္႕သံုးအပ္ေသာ အရိယဥပုသ္မ်ိဳး၏ အက်ိဳးမွာ ဇမၺဴဒိပ္တစ္ကြ်န္းကို အုပ္စိုးရေသာ မင္းမိဖုရားအျဖစ္မ်ိဳးထက္ ၾကီးက်ယ္ ခမ္းနားသည္ဟု ေဟာေတာ္မူ၏။ မွန္၏။ မင္းမိဖုရားအျဖစ္ျဖင္႕ ဇမၺဴဒိပ္ကြ်န္းကို အုပ္စိုးရျခင္းမွာ လူ႕စည္းစိမ္မွ်သာ ျဖစ္၍ နတ္စည္းစိမ္ကို ေထာက္လွ်င္ ေအာက္က်ေနာက္က် ေသးႏုပ္လွေသး၏။ ထိုစည္းစိမ္လည္း တစ္ဘ၀သာ။ က်နစြာ ေစာင္႕ထန္းအပ္ေသာ ဥပုသ္၏အက်ိဳးကား လူမင္း ၊ နတ္မင္း စည္းစိမ္ အၾကိမ္အမ်ားပင္တည္း။ ထို႕ေၾကာင္႕ ေကာင္းမြန္စြာ ေစာင္႕ထိန္းအပ္ေသာ ဥပုသ္၏အက်ိဳးကို “ဇမၺဴဒိပ္ တစ္ကြ်န္းလံုး အုပ္စိုးရျခင္းထက္ပင္ သာ၏” ဟု ေဟာေတာ္မူေပသည္။
ေကာင္းစြာေစာင္႕မွ အက်ိဳးရ ။ ။ ဥပုသ္ေစာင္႕ရာ၌ ရွစ္ပါးသီလကို ေစာင္႕ရုံမွ်ျဖင္႕ အက်ိဳးမ်ားသင္႕သေလာက္ မမ်ားေသးပါ။ သီလကို ေစာင္႕ထိန္းျပီးေနာက္ မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္ သန္႕ရွင္းေနေအာင္ အားထုတ္ႏိုင္မွသာ အက်ိဳးရ မ်ားပါသည္။ဥပမာ – ဦးေခါင္းကို တန္ဆာဆင္လိုေသာ အမ်ိဳးသမီးသည္ ဆံပင္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရ၏။ ေခါင္းမေလွ်ာ္ဘဲ ျဖီးလိမ္းျပင္ဆင္လွ်င္ အနံ႕မေကာင္း။ ထို႕အတူ သီလတန္ဆာျဖင္႕ ဆင္ထားသူသည္ မိမိ၏ စိတ္ကို ေလာဘ (တဏွာရာဂ) ေဒါသ – မာန္မာန -ကၠဳသာ – မစၦရိယ စေသာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးတို႕မွ စင္ၾကယ္ေအာင္ ျဗဟၼ ဥပုသ္ကို ျဖစ္ေစ ၊ ဓမၼဥပုသ္ စသည္တို႕တြင္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကိုျဖစ္ေစ ေစာင္႕သံုးႏိုင္မွသာ ရသင္႕သမွ် အက်ိဳးကို အျပည္႕အစံု ရႏိုင္ပါသည္။
အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (ရတနာ႕ဂုဏ္ရည္) မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပပါသည္။
No comments:
Post a Comment