Wednesday, October 24, 2018

သီတင္းကၽြတ္ အေၾကာင္း

သီတင္းကြ်တ္လ သည္ ျမန္မာတို ့၏ ၁၂ လရာသီတြင္ သတၱမ ေျမာက္လၿဖစ္ၿပီး ၀ါတြင္းကာလ၏ ေနာက္ဆံုးလၿဖစ္ပါသည္။ ရာသီခြင္မွာ တူရာသီ ၿဖစ္ၿပီး အႆ၀တီၾကယ္ ႏွင့္ လမင္း တို ့စန္းယွဥ္ကာ မြန္းတည့္ၾကသည္။ ဤရာသီ၏ ပန္းမွာ ၾကာၿဖဴပန္း (Nymphaea Lotus) ၿဖစ္ပါသည္။ ယင္းတို႔ကိုပင္ မနဳႆေဗဒ(Athropology) သေဘာအရလူ႔ယဥ္ေက်းမွဳသမိုင္း ေၾကာင္းတစ္ခု အျဖစ္ ျမင္နိဳင္ၾကပါသည္။ သီတင္းကြ်တ္လကို ေရွးၿမန္မာေက်ာက္စာမ်ား၌ `သႏ ၱဴလ´ ဟုေရးထိုး ၾကသည္။ ခ်ိန္ခြင္ပံု ၾကယ္တာရာ နကၡတ္တို ့ စုေ၀းေသာမိုးကာလဟုလည္းေကာင္း၊ ေတာင္သူလယ္သမား တို႕ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာစပါးပင္မ်ား သန္စြမ္းစြာေထာင္မတ္ေသာလဟုလည္းေကာင္း ပညာရိွမ်ား ဖြင့္ဆိုၾကပါသည္။


သီတင္းကြ်တ္ မီးထြန္းပြဲေတာ္သည္ ၿမန္မာတို႔၏ ၁၂ ရာသီ ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ ထင္ရွားေသာပြဲေတာ္ တစ္ခုၿဖစ္ၿပီး ပြဲေတာ္စတင္က်င္းပခဲ့သည္ အစဥ္အလာမွာ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိခဲ့စဥ္ အခါကပင္ ၿဖစ္ပါသည္ဟု ေျပာဆိုနိဳင္ေကာင္းပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ယခုက်င္းပသည့္ သီတင္းကၽြတ္လ မီးထြန္းပြဲေတာ္အစဥ္အလာမ်ားသည္ ယင္းမွတစ္ဆင့္ ကူးစပ္ဆင့္ပြားလာျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေခတ္အခါႏွင့္ ယခုေခတ္အခါတို႕မတူေသာ္ျငားလည္း ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ား တူညီနိဳင္ ၾကမည္ပင္။
ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သတၱမေၿမာက္၀ါကို တာ၀တိ ံသာ နတ္ၿပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ၿဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၱဳႆီတ နတ္သားအား အမႈးၿပဳ၍ စၾက၀ဠာေနရာ အႏံွ ့မွ နတ္ၿဗဟၼာ အေပါင္းတို ့အား အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ၿမတ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ သီတင္းကြ်တ္ လၿပည့္ေန ့ ေရာက္ေသာအခါ ဘုရားရွင္သည္ နတ္ၿဗဟၼာ အေပါင္းၿခံရံကာ ေရႊေစာင္းတန္း၊ ေငြေစာင္းတန္း၊ ပတၱၿမားေစာင္းတန္းမ်ားၿဖင့္ စီခ်ယ္အပ္ေသာ ရတနာေစာင္းတန္းၿဖင့္ လူ ့ၿပည္ၿဖစ္ေသာ သကၤႆနဂိုရ္ၿပည္သို ့ၿပန္လည္ဆင္းသက္ၾကြၿမန္းေတာ္မူသည္။
ဟု ဗုဒၶဘာသာစာေပ အ႒ကထာမ်ားက ဆိုၾကပါသည္။
ထိုအခါ သမယတြင္ ၿပည္သူၿပည္သားအေပါင္းတို႔က မီးရွဴး မီးတိုင္မ်ား၊ မီးပန္းမ်ား၊ ဆီမီးမ်ား၊ ဆြမ္းပန္းေရခ်မ္းမ်ားၿဖင့္ ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကသည္။ တာ၀တိ ံသာနတ္ၿပည္ရိွ စူဠာမဏိ ေစတီေတာ္ ကိုလည္း ပူေဇာ္သည့္ အထိမ္းအမွတ္ၿဖင့္ မီးပံုးမ်ားၿပဳလုပ္၍ ေကာင္းကင္သို ့လႊတ္တင္ ပူေဇာ္ၾက သည္။ ထိုကဲ့သို ့ပူေဇာ္ၾကသည္ကို အေၾကာင္းၿပဳကာ ယေန ့ေခတ္အခါတိုင္ေအာင္ ၿမန္မာတစ္ႏိုင္ငံ လံုး၌ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿပဳလုပ္ၿမဲ ၿဖစ္သည္ဟု မွတ္သားရပါသည္။

ဗုဒၶစာေပမ်ားအရ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပထမ၀ါကို မိဂဒါ၀ုန္ မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ဒုတိယ၀ါ၊ တတိယ၀ါ၊ စတုတၳ၀ါ တို႔ကို ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ပဥၥမ၀ါ ကို ေ၀သာလီျပည္၊ ဆ႒မ၀ါ ကို မကုဠေတာင္ စေသာ ေနရာဌာနမ်ားမွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ သတၱမ၀ါကို တာ၀တႎသာနတ္ျပည္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၲဳႆိတ နတ္သား ကို အမွဴးထားကာ တာ၀တႎတာ နတ္ျပည္ရွိ ပင္လယ္ကသစ္ပင္ရင္း ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ျဖာထက္တြင္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ ကို ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ မယ္ေတာ္မိနတ္၊ ေက်းဇူးဆပ္၊ ေဟာလတ္ဘိဓမၼာ ဟုလည္း ေရွးလူႀကီးသူမမ်ား ေျပာဆုိေရးသားခဲ့ၾကပါသည္။၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔မွ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ အထိ ရက္ေပါင္း (၉၀)၊ ၀ါတြင္း (၃) လ - မွာ
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း ကို (၁၂) ရက္
၂။ ၀ိဘင္းက်မ္းကို (၁၂) ရက္
၃။ ဓာတုကထာက်မ္းကို (၆) ရက္
၄။ ပုဂၢလပညတ္က်မ္းကို (၇) ရက္
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို (၈) ရက္
၆။ ယမိုက္က်မ္းကို (၂၀) ရက္
၇။ ပ႒ာန္းက်မ္းကို (၂၅) ရက္
ေဟာေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

အဘိဓမၼာတရား ေဒသနာေတာ္ကုိ နည္း (၃) နည္း ျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။
(၁) အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ (အက်ယ္နည္း)
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊ မိဘေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔နားလည္ေစလိုျခင္း၊ အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္း ေဟာၾကားလိုျခင္း၊ အစ အဆံုး တထိုင္တည္းေဟာမွ နာၾကားရေသာ တရားနာသူတို႔ အက်ဳိးထူး ရႏိုင္ျခင္း၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္းနက္နဲမႈကို သိေစလိုျခင္း၊ လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွ ကုန္ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္အတြက္ လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာ အက်ယ္နည္းကို တာ၀တိ ံ သာနတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ (အက်ဥ္းနည္း)
ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္း ဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္း စသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီး လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ) ေတာ္မူပါတယ္္။ ထို စႏၵကူးေတာတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုခစားခိုက္ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္သာရိပုတၱရာအား အဘိဓမၼာ တရားကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္းျဖင့္ ေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ (မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း)
အရွင္သာရိပုတၱရာက ျမတ္စြာဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား မက်ဥ္းမက်ယ္နည္းျဖင့္ ျပန္လည္ ေဟာေတာ္မူပါသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာက တပည့္ရဟန္း ငါးရာကုိ ေဟာၾကားေသာအဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္အား ျမတ္စြာဘုရား ထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံရာ ျမတ္စြာဘုရားက နားေထာင္၍ လက္ခံအတည္ျပဳ ေတာ္မူခဲ့ ပါသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ ခုနစ္၀ါေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔အထိ (၃)လအတြင္း နည္း(၃)နည္းျဖင့္ လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္ တျပိဳင္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကုိ ေဟာၾကားၿပီး တာ၀တႎသာနတ္ျပည္မွ သကၤႆနဂိုရ္ျပည္သို႔ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ဆင္းသက္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ ထူးျမတ္ေသာေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ ဘုရားရွင္ ဆင္းသက္ၾကြျမန္းလာသည္ကို ရည္စူးၿပီး ဘုရားရွင္အား ပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္ ဆီမီးထြန္းကာ မီးထြန္းပြဲက်င္းပေသာ အစဥ္အလာသည္ ေရွးဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ား လက္ထက္ကပင္ ရွိခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ဘုရားရွင္သည္ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ နတ္သားကို တာ၀တႎသာနတ္္ျပည္၌ အဘိဓမၼာခုႏွစ္က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူၿပီးေနာက္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ လူျပည္သို႔ သက္ဆင္းေတာ္မူသည္ကုိ အေၾကာင္းျပဳလွ်က္ ဤေန႔ကို “အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔” ဟု သမုတ္ကာ အဘိဓမၼာ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ပြဲမ်ားလည္း က်င္းပၾကပါသည္။

တစ္နည္းဆုိလွ်င္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ကုိ “ဘုရားဆုပန္ေန႔” ဟူ၍လည္း ေခၚဆုိႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ တာ၀တႎသာမွ ဆင္းသက္ေတာ္မူေသာအခါ လက်ာၤဘက္ေရႊေစာင္းတန္းက နတ္ေဒ၀တာမ်ား၊ လက္၀ဲဘက္ ေငြေစာင္းတန္းက ျဗဟၼာမ်ားျခံရံလိုက္ပါကာ ကိုယ္ေတာ္တုိင္ အလယ္က ပတၱျမားေစာင္း တန္းျဖင့္ ဆင္းသက္ေတာ္မူပါသည္။ ထုိသို႔ နတ္ျဗဟၼာမ်ားျခံရံလိုက္ပါ၍ ဆင္းသက္ေတာ္မူလာသည့္ ဘုရားရွင္၏ တုႏႈိင္းဖြယ္မရွိ တင့္တယ္ျပည့္စံုေသာ အသေရ ေတာ္ကို ဖူးျမင္ၾကရေသာအခါ (၃၆)ယူဇနာ အတြင္းရွိေသာ ပရိသတ္အားလံုး ဘုရားကိုအားက်၊ ဘုရားျဖစ္ခ်င္ စိတ္ေတြ ေပၚလာကာ ဘုရားဆုကို ေတာင္းၾကပါသည္။ ထုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ “ဘုရားဆုပန္ေန႔” ဟုေခၚဆုိထုိက္ပါသည္။

သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ၀ါတြင္းသံုးလကုန္ဆံုး ကၽြတ္လြတ္ေသာေန႔ျဖစ္သျဖင့္ ၀ါဆုိေတာ္မူၾကကုန္ေသာ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တုိ႔ လြတ္လြတ္ကၽြတ္ကၽြတ္သြားလာ သီတင္းသံုးႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို ရရွိၾကပါသည္။ ထုိေန႔အထိ၀ါဆိုၾကသည့္ သံဃာမ်ားသည္ အလြန္အက်ိဳးထူးေသာ ကထိန္အလွဴကို ခံယူထုိက္ေသာ အခြင့္အေရး လည္းရရွိၾကပါသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆုိရေသာ္
သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔သည္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါကၽြတ္ေသာေန႔၊ အျပစ္ရွိက ေျပာၾကားပါရန္ အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ပန္အမႈျပဳၾကေသာ ပ၀ါရဏာေန႔၊ ဘုရားရွင္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို ေဟာၾကားၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔၊ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းျခံရံလ်က္ တာ၀တႎသာမွ သကၤႆနဂိုလ္ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ေတာ္မူေသာေန႔၊ ထုိသို႔ဘုရားရွင္ ဆင္းသက္ ေတာ္မူသည္ကုိ ရည္စူးပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္ ဆီးမီးစသည့္ ထြန္းညွိပူေဇာ္ေသာေန႔၊ ျဗဟၼာနတ္ လူ သံုးဘံုသူတုိ႔ ဘုရားရွင္အား အတူတကြ ၾကည္ျဖဴပူေဇာ္ေသာေန႔၊ နတ္လူအမ်ား ဘုရားဆု ပန္ေသာေန႔ စေသာ ဂုဏ္ထူး၀ိေသသအဖံုဖံုႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေန႔ထူးေန႔ ျမတ္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။


No comments:

Post a Comment