သတိနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိ

ကုိယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္ရဲ႕အေကာင္းဆံုး အရည္အခ်င္းေတြ ထြက္လာဖို႔ အဓိက အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ဒီတစ္ခုကိုမွ မလုပ္လို႔ရွိရင္ ပိုေကာင္းတဲ့ တျခားအရည္အခ်င္းေတြ ထြက္မလာႏိုင္ဘူး။
လူနဲ႔ တိရစၦာန္ ျခားနားမွဳျဖစ္တဲ့ မိမိစိတ္ကို မိမိသိျခင္းဆိုတဲ့ စြမ္းရည္ဟာ အတိုင္းအတာ ကန္႔သတ္ခ်က္ မရွိဘူး။ လူကို လူပီသေအာင္လုပ္ေပးတဲ့ စြမ္းအားသတၱိျဖစ္ရံုတင္မကပါဘူး၊ သာမန္လူထက္ ပိုလြန္တဲ့၊ ထူးကဲတဲ့၊ ျမင့္ျမတ္တဲ့ လူသားတစ္ဦး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။

လူတိုင္းမွာ တကယ္မလုပ္မျဖစ္တဲ့အလုပ္ တစ္ခုပဲရွိတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္ သိဖို႔ပဲ။
ကိုယ့္အေၾကာင္းကို ကိုယ္ အမွန္အတိုင္း သိရတာ မသက္သာပါဘူး။
ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ သိလာတဲ့အခါမွာ အင္မတန္ႀကီးမားတဲ့ အင္အားတစ္ခုကို ေတြ႔ရတယ္။ အားငယ္စိတ္၊ ေၾကာက္စိတ္ မရွိေတာ့ဘူး။ ခ်ီးမြမ္းတာ၊ ကဲ့ရဲ႕တာကို မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ဆင္းရဲတာ ပင္ပန္းတာကို မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ဘာကိုမွ မေၾကာက္တဲ့စိတ္ကို ရတယ္။
ကိုယ္စိတ္ကို ကိုယ္သိေနတဲ့လူဟာ အက်ဳိးမရွိတာကို လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ကို ဦးစား မေပးေတာ့ဘူး။ အက်ဳိးရွိတာကို ဦးစား ေပးတယ္။ လုပ္သင့္တာကို ပိုလုပ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀ဟာ ပိုၿပီး အဆင္ေျပလာတယ္။
ကုသိုလ္ေကာင္းမွဳေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတဲ့အထဲက တကယ္ အက်ဳိးအမ်ားဆံုး၊ အင္အားအႀကီးဆံုးကုသိုလ္ဟာ မေမ့မေလ်ာ့ သတိနဲ႔ေနတာ။
ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ အမွန္အတိုင္း မသိရင္ ကိုယ့္စိတ္က ဂေယာက္ဂယက္ ျဖစ္ေနရင္ ကိုယ့္မွာ ဘာ Power မွ မရွိဘူးလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေမာဟႀကီးတဲ့သူရဲ႕စိတ္မွာ Power မရွိဘူး။ သတိႀကီးတဲ့သူ၊ သမာဓိႀကီးတဲ့သူ၊ ဉာဏ္ပညာႀကီးတဲ့ သူရဲ႕စိတ္မွာ Power ရွိတယ္။
“အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ” ဆိုတာ…အပၸမာေဒါ- မေမ့မေလ်ာ့ျခင္းသည္၊ အမတံ-မေသျခင္း၏ (တစ္နည္းအားျဖင့္) နိဗၺာန္၏ ၊ ပဒံ- အေၾကာင္းပင္တည္း။
“ ပမာေဒါ မစၥဳေနာ ပဒံ ” ဆိုတာ…ပမာေဒါ-ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းသည္၊ မစၥဳေနာ-ေသျခင္း၏၊ ပဒံ-အေၾကာင္းပင္တည္း။
“ အပၸမတၱာ နမီယႏၱိ- မေမ့မေလ်ာ့သူတို႔သည္ မေသကုန္ ”
“ ေယ ပမတၱာ ယထာမတာ- ေမ့ေလ်ာ့သူတို႔သည္ ေသသူတို႔ႏွင့္ တူကုန္၏ ”
သတိမပါ၊ ဉာဏ္မပါပဲနဲ႔ ဟိုေတြးဒီေတြးနဲ႔ ေမ့တိေမ့ေလ်ာ့ေနတဲ့သူဟာ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ သူ႔အတြက္ ေသသြားတဲ့ အခ်ိန္ပဲ။ ကိုယ့္ဘ၀မွာ ေနေနရတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ေသေနရတဲ့အခ်ိန္ ဘယ္ဟာက မ်ားေနလဲဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ စဥ္းစားသင့္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တကယ္ေနလိုက္ရတဲ့အခ်ိန္၊ တန္ဖိုးရွိရွိ ေနလိုက္ရတဲ့အခ်ိန္၊ သတိနဲ႔ ဉာဏ္နဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ေနလိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြ မ်ားေအာင္လို႔ ႀကိဳးစားမွသာ တကယ္အသက္ရွင္တဲ့သူလို႔ ဆိုႏိုင္မယ္။
သတိနဲ႔ေနတဲ့ အက်င့္ကို မ်ားမ်ားလုပ္လာတဲ့အခါက်မွ ေမ့တိေမ့ေလ်ာ့ ေနျခင္းသည္ တကယ္အသက္မ၀င္ဘူးဆိုတာ သိလာတယ္။ သတိနဲ႔ေနတာ အင္မတန္အသက္၀င္တယ္။ ကုိယ့္ဟာကိုယ္ တကယ္ခံစားလို႔ရတယ္ေနာ္။ သတိၿမဲေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ေနသြားလို႔ရွိရင္ “သတိၿမဲလာေလေလ အသက္၀င္ေလေလ ” ဆိုတဲ့စကားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ပိုသိေလေလ ျဖစ္လာတယ္။
ေမ့တိေမ့ေလ်ာ့ သတိလက္လြတ္ေနတယ္ဆိုတာ မေကာင္းပါဘူး။ ဘာပဲလုပ္လုပ္၊ ဘာပဲေတြးေတြး အခ်ိန္မေရြး အခါမေရြး သတိနဲ႔ေနရတာ အေကာင္းဆံုးပဲ။
တစ္ေန႔တာလံုး သတိကပ္ၿပီးေတာ့ ေနတဲ့သူဟာ ၾကည္လင္တယ္၊ ေအးခ်မ္းတယ္၊ ႏူးညံ့တယ္၊ တည္ၾကည္ ခံညားတယ္။ မ်က္ႏွာအမူအရာ၊ ေျပာတာဆိုတာကို ၾကည့္ရင္လည္း သတိနဲ႔ေနတဲ့သူဟာ အပိုအလို မရွိ ေျပာတယ္။ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ရွိတယ္။
သတိရွိေနျခင္းသည္ပင္လွ်င္ စိတ္ဓါတ္နဲ႔အသိဥာဏ္ကို ျမွင့္ေပးထားတာနဲ႔ တူတယ္။ ေမ့တိေမ့ေလ်ာ့ေနတာဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္အဆင့္အတန္းကို က်သြားေအာင္၊ ဘ၀အဆင့္အတန္းကို က်သြားေအာင္ ခြင့္ျပဳထားတာနဲ႔ တူတယ္။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထား၊ အက်င့္သီလ၊ အသိဉာဏ္၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ စသည္ျဖင့္ အားလံုး အဆင့္ျမင့္မားလာဖို႔အေရးမွာ အေျခခံ အက်ဆံုး အခ်က္ဟာ သတိပဲ။
စိတ္ထားေတြ၊ အသိဉာဏ္ေတြ၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေတြ၊ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရးေတြပါ တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္လာခ်င္ရင္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကိုယ့္စိတ္ကို သိၿပီးေနပါ။
ပစၥည္းေကာင္းေတြ သံုးႏိုင္ရံုနဲ႔ အဆင့္အတန္း ျမင့္တဲ့သူ မျဖစ္ေသးဘူး။ စိတ္ေနသေဘာထား အဆင့္အတန္းျမင့္မွ အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့သူလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ေနပံုထိုင္ပံု၊ ေျပာပံုဆိုပံု အဆင့္အတန္းျမင့္မွ အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့သူျဖစ္တယ္။
Self-perfection is culture. ဆိုတာ “ မိမိကိုယ္ကို ေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္းေအာင္ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ ကင္းေအာင္ လုပ္တာဟာ ယဥ္ေက်းမွဳပါ ”
Self-perfection ဆိုတာ ရုပ္ရည္ကို perfect ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာကို ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကို ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ကင္းေအာင္၊ perfect ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုမွ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဒါျဖင့္ရင္ perfect ျဖစ္ေအာင္၊ ၾကာေလ ပိုေကာင္းေလျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ဟာကို လုပ္ရင္ရမွာလဲဆိုေတာ့ စိတ္ပဲရတယ္။ ဘုရားေဟာတဲ့ ကိေလသာေတြ လံုး၀ ကင္းတဲ့ထိေအာင္ တရားအားထုတ္ဖို႔ဆိုတာဟာ Self-perfection ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ရဟႏၱာျဖစ္သြားရင္ စိတ္က perfect ပဲေနာ္။ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ ကင္းသြားတယ္။ အဲသလိုဆိုရင္ အဲဒီရွဳေထာင့္ကေန ၾကည့္ေတာ့ ဘုရားေဟာတဲ့ တရားေတာ္ေတြက အျမင့္ဆံုး ယဥ္ေက်းမွဳ ျဖစ္သြားတယ္။
ကိုယ့္ဘ၀ကို တကယ္ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္တဲ့အခါမွာ ေသခ်ာတဲ့ေနရာက စပါ။ စိတ္ထားေကာင္းေအာင္ အရင္လုပ္ပါ။ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေအာင္၊ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္ေအာင္၊ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ေအာင္၊ ကူညီတတ္ေအာင္၊ မနာလို ၀န္တိုစိတ္ နဲေအာင္၊ မုဒိတာမ်ားေအာင္၊ တစ္ကိုယ္ေကာင္း မဆန္ေအာင္၊ ခြင့္လႊတ္တတ္ေအာင္၊ အေကာင္းျမင္တတ္ေအာင္ ေန႔စဥ္ စိတ္ကို သတိနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ရင္း ေလ့က်င့္ယူပါ။
၀မ္းနဲ၀မ္းသာ မ်ားလြန္းတဲ့သူဟာ ဘ၀လမ္းေၾကာင္း မေျဖာင့္ဘူး၊ ၀မ္းနဲ၀မ္းသာ ျဖစ္တိုင္း ဘ၀လမ္းေၾကာင္း ေကြ႔ေကာက္သြားတယ္။
ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိၿပီးေတာ့ ၀မ္းနဲ ၀မ္းသာျဖစ္တာေတြ၊ ေက်နပ္တာ မေက်နပ္တာ ျဖစ္တာေတြ အျဖစ္နဲေအာင္ ေနႏိုင္တဲ့သူရဲ႕စိတ္ဟာ ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းမွဳ ပိုရွိတယ္။
ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းတဲ့စိတ္နဲ႔ ကုိယ့္ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္ သြားလို႔ရတယ္။
သတိနဲ႔ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ေန႔စဥ္ တစ္ေန႔လံုး သတိရတိုင္း ေလ့က်င့္လာတဲ့သူဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ျမင္ရတဲ့အခါမွာ ျဖစ္လာတဲ့ အေတြးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ၾကားရတဲ့အခါမွာ ျဖစ္လာတဲ့ အေတြးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ စားေသာက္ရတဲ့အခါ ျဖစ္လာတဲ့ အေတြးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ခံစားမွဳအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ျမင္တာ ၾကားတာ အေပၚမွာ သေဘာထား အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေနတာကို ပိုၿပီး အေသးစိတ္ ျမင္လာတယ္၊ သိလာတယ္။ လိုခ်င္ေနတဲ့စိတ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ လိုခ်င္တာ မရမွာ စိုးရိမ္တဲ့စိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ လိုခ်င္တာ ရတဲ့အခါ ျဖစ္တဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ၊ ေက်နပ္မွဳ၊ မာန စတဲ့ စိတ္ရဲ႕သဘာ၀ေတြကိုလည္း ပိုသိလာတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ျဖစ္သမွ်ကို ေဘးကေန ပြဲၾကည့္ပရိသတ္လို သေဘာထားမ်ဳိးနဲ႔ ေအးေအးေဆးေဆး ၾကည့္ႏိုင္တယ္။
အဲဒီလို ပြဲၾကည့္ပရိသတ္လို ဘာမွ ၀င္မစြက္ပဲ ေအးေအးေဆးေဆး ၾကည့္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အရည္အခ်င္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို ၾကည့္ႏိုင္ေလေလ အျမင္ရွင္းေလေလပဲ။ အျမင္ရွင္းေလေလ အသိဉာဏ္ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားေလေလပဲ။ အသိဉာဏ္ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားေလေလ စိတ္မွာ လြတ္လပ္မွဳ ပိုရွိေလေလ ျဖစ္မယ္။
ကို္ယ့္စိတ္ထားေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ တည္ၿငိမ္ေအာင္၊ ေအးခ်မ္းေအာင္၊ ခ်မ္းသာေအာင္၊ တကယ္အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့ အသိဉာဏ္ေတြ၊ စိတ္ထားေတြရေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ သတိနဲ႔ေနတဲ့အက်င့္ကို လုပ္မွျဖစ္မယ္။
အဲဒီလို သတိနဲ႔ေနတဲ့အက်င့္ကို လုပ္ေလေလ ကိုယ့္ရဲ႕ philosophy of life ဘ၀အျမင္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ခံယူခ်က္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ သေဘာထားေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ပီျပင္ေလ ျဖစ္လာတယ္။ ငါဘာအတြက္ အသက္ရွင္ေနတာလဲဆိုတာ ပိုၿပီးေတာ့ ရွင္းရွင္း လင္းလင္းသိလာတယ္။ ငါဘာအတြက္ အသက္ရွင္ေနတာလဲဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိရတာဟာ ေတာ္ေတာ္ စိတ္ခ်မ္းသာစရာေကာင္းတယ္။
ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ သိၿပီးေတာ့ ပိုၿပီး သေဘာထားမွန္ ျပင္ႏိုင္တာဟာ လူသားရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အရည္အခ်င္း၊ စြမ္းရည္သတၱိ၊ (power) ျဖစ္တယ္။
တိရစၦာန္ေတြဟာ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပန္မၾကည့္ႏိုင္ဘူး။ မသိႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပင္လည္း မျပင္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ဟာ ဗီဇစိတ္ရဲ႕ ကန္႔သတ္မွဳထဲက ထြက္လို႔ မရဘူး။ သူတို႔စိတ္ကို သူတို႔ ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္လို႔မရဘူး။ လူသာလွ်င္ ထူးထူးျခားျခား ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိၿပီး ျပင္ႏိုင္တဲ့ သတၱ၀ါျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအရည္အခ်င္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ သံုးႏိုင္ရင္ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ ျမင့္မားတဲ့လူသားျဖစ္လာမယ္။
ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ သိတဲ့အခါမွာ စိတ္ကို ပူေလာင္ေစတဲ့ ေလာဘေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ မာနေတြ၊ မနာလို ၀န္တိုတဲ့စိတ္ေတြ ပါးသြားတဲ့အခါမွာ စိတ္က အင္မတန္ ခ်မ္းသာလာတယ္။ ေပါ့ပါးလာတယ္။ ကို္ယ့္ကိုယ္ကိုလည္းပဲ ပိုၿပီးေတာ့ ခ်စ္လာတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ပိုၿပီးေတာ့လည္း ေလးစားလာတယ္။ စိတ္ဓါတ္အင္အားေတြလည္း တက္လာၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွဳေတြလည္း ပိုရွိလာတယ္။ အသိဉာဏ္္လည္း ေတာ္္ေတာ္ျမင့္လာတယ္။ ကိုယ့္အသိဉာဏ္ကို ကိုယ္ ယံုၾကည္လာတယ္။ ကိုယ့္အသိဉာဏ္ကို ကိုယ္ယံုၾကည္လာလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုကိုယ္ ေလးစားမွဳ ပိုရွိလာျပန္တယ္။
သတိနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိ (အပိုင္း-၂)
အသိဥာဏ္ျမင့္လာေတာ့ တစ္ခုခုကို စဥ္းစားလို႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ စဥ္းစားႏိုင္တယ္။ တစ္ခုခုကို ဆံုုးျဖတ္မယ္ဆိုရင္လည္းပဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘာလုပ္လုပ္ စိတ္ပါလက္ပါ လုပ္တယ္။ မလုပ္ခ်င္ လုပ္ခ်င္နဲ႔ စိတ္မပါပဲလုပ္တာ နဲသြားတယ္။ စိတ္ႏွစ္ခြျဖစ္တာနဲသြားတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပင္ပန္း ပင္ပန္း လုပ္တယ္။ ပင္ပန္းမွာလည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ သမာဓိေကာင္းလာရင္ စိတ္တည္ၿငိမ္လာရင္ ဘာလုပ္လုပ္ ပိုၿပီးေတာ့ ထိေရာက္တယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ အက်ဳိးရွိတယ္။ တည္ၿငိမ္တဲ့စိတ္ဟာ ထက္ေနတဲ့ဓါးနဲ႔တူတယ္။
တရားသတိနဲ႔ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ မ်ားတဲ့သူ၊ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ ေကာင္းေကာင္း သိတဲ့သူ၊ ေစတနာမွန္တဲ့သူ၊ ရိုးသားတဲ့သူ၊ တကိုယ္ေကာင္း မဆန္တဲ့သူဟာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လြယ္လြယ္ကူကူ မွန္မွန္ကန္ကန္ ခ်ႏိုင္တယ္။
သတိနဲ႔ေနတဲ့သူဟာ အေရးမႀကီးတဲ့ကိစၥေတြမွာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပဋိပကၡ မျဖစ္ဘူး။ အႏိုင္လည္း မယူဘူး၊ အရွဳံးလည္း မေပးဘူး။ ကိုယ့္စိတ္ဓါတ္ အဆင့္အတန္း နိမ့္က်သြားမယ့္ကိစၥကို မလုပ္ဘူး။ သူမ်ားကို အႏိုင္ရတာကို လြတ္လပ္တာလို႔ မယူဆဘူး။ အႏိုင္အရွဳံး မရွိတာကို လြတ္လပ္တာလို႔ ယူဆတယ္။
သူဟာ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္ဓါတ္အင္အားေတြ၊ အသိဉာဏ္ေတြ၊ အရည္အခ်င္းေတြကို အေကာင္းဆံုုး ေနရာမွာသံုးတယ္။ အေကာင္းဆံုးေနရာမွာ သံုးတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္စိတ္ဓါတ္နဲ႔ အသိဉာဏ္ကို ျမွင့္တင္တာပါပဲ။
လိုခ်င္ေနတဲ့သေဘာေလးေတြ သို႔မဟုတ္ရင္ စိတ္ဆိုးေနတဲ့ သေဘာေလးေတြ သို႔မဟုတ္ရင္ သူ႔အဆင့္အတန္း၊ ငါ့အဆင့္အတန္း၊ သူ႔ဂုဏ္ ငါ့ဂုဏ္ေတြ စဥ္းစားေနတယ္။ အဲဒါေလးကို ျပန္ၾကည့္စမ္းပါ။ အဲဒီစိတ္က လူႀကီးဆန္သလား၊ လူႀကီးဆန္တယ္၊ Mature ျဖစ္တယ္ဆိုတာ အသက္နံပါတ္နဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ အသိဉာဏ္နဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္။ သတိနဲ႔ သိေနတာ မ်ားေလေလ လူႀကီးဆန္ေလေလ၊ ရင့္က်က္ေလေလ၊ မွ်တေလေလ ျဖစ္လာမွာပါ။
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ေမးၾကည့္စမ္းပါ။ ငါ ကေလးဆန္ခ်င္သလား၊ လူႀကီးဆန္ခ်င္သလား။ အေျဖကေတာ့ လူႀကီးဆန္ခ်င္တယ္လို႔ပဲ ထြက္လာမွာေပါ့…။ ဒါက ပိုၿပီး ရင့္က်က္တယ္၊ ပိုေကာင္းတာကိုး။ လူႀကီးဆန္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ သတိနဲ႔ မ်ားမ်ားေနမွရမယ္။ သတိလြတ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳက္နက္ ကိေလသာေတြ ၀င္ၿပီ။ ကိေလသာ ၀င္ၿပီဆိုတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳက္နက္ အေမွ်ာ္အျမင္ မရွိေတာ့ဘူး။ ေရရွည္ကို မျမင္ေတာ့ဘူး။ ကေလးဆန္သြားၿပီ။
ေန႔စဥ္ အခ်ိန္မေရြး၊ ေနရာမေရြး သတိကပ္ၿပီးေတာ့ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား စိတ္ပါလက္ပါ လုပ္ၾကည့္ပါ။ (၂)ႏွစ္၊ (၃)ႏွစ္ေလာက္ လုပ္ၾကည့္ရင္ပဲ စိတ္ဓါတ္ေရာ အသိဉာဏ္ပါ ေလးနက္တဲ့သူ၊ ရင့္က်က္တဲ့သူ၊ သေဘာထား မွန္တဲ့သူ၊ သေဘာထားႀကီးတဲ့သူ ျဖစ္လာမယ္။ ဘ၀ကို အဓိပၸါယ္ရွိရွိ ေက်ေက်နပ္နပ္ ေနႏိုင္တဲ့သူျဖစ္ လာမယ္။ သတိနဲ႔ေနတဲ့ အက်င့္ရသြားရင္ သတိမပါ၊ ဉာဏ္မပါဘဲ ေပါ့ေပါ့ေန၊ ေပါ့ေပါ့စား ေနတာမ်ဳိး မေနႏိုင္ေတာ့ဘူး။
သတိနဲ႔ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အတၱစြဲ၊ မာနစြဲ၊ ေဒါသနည္းသြားတယ္။ အတၱ-မာန-ေဒါသ နည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သည္းခံႏိိုင္တယ္။ သည္းခံႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အမွားနည္းသြားတယ္။ သည္းမခံႏိုင္ရင္ အမွားမ်ားတာကိုး။ အမွား တစ္ခုခုမွားၿပီးၿပီဆိုရင္ ဘယ္ႏွယ့္ေနမလဲ၊ ဒီကိစၥကို တအံုေႏြးေႏြးနဲ႔ စဥ္းစားရၿပီ။ ပို မပင္ပန္းဘူးလား။
ဒီလို သတိနဲ႔ေနသြားျခင္းအားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္အက်ဳိးမ်ားတယ္ဆိုတာကို အေျခခံကေလးက စၿပီးေတာ့ ေျပာခ်င္တာေနာ္။ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘ၀တစ္ခုလံုးဟာ ပိုၿပီးေတာ့ ေအးခ်မ္းမွဳ ရွိလာတယ္။ ၾကည္လင္မွဳ ရွိလာတယ္။ ခ်မ္းသာလာတယ္။ ကို္ယ္ဆင္းရဲမွဳ၊ စိတ္ဆင္းရဲမွဳဟာ နည္းသြားတယ္။ အဲဒီလူဟာ တရားအားထုတ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုေနမလဲ၊ စိတ္ကပိုၿပီးေတာ့ ေျဖာင့္တယ္၊ စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ပဲ စိတ္ေျဖာင့္ေျဖာင့္နဲဲ႔ပဲ သူ တရားအားထုတ္သြားႏိုင္တယ္။ သူၾကာေလ တိုးတက္ေလ ျဖစ္လာတယ္။ သူ႔ဘ၀ အေျခအေနဟာ အစစအရာရာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတယ္။
သတိနဲ႔ေနတဲ့သူဟာ လုပ္သင့္တာကို လုပ္တယ္။ လုပ္သင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္တယ္။ သူ႔ေနရာေလးနဲ႔သူ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္တယ္။ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာလည္း ရွင္းရွင္းေလး သိေနတယ္။ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာ ေလာဘရဲ႕၊ ေဒါသရဲ႕၊ မာနရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳနဲ႔ မလုပ္ဘူး။ မနာလို ၀န္တိုမွဳ၊ သံသယေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳနဲ႔ မလုပ္ေတာ့ဘူး။ သတိေလးနဲ႔ ဉာဏ္ေလးနဲ႔ သိၿပီးေတာ့ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကိုယ္လည္း အက်ဳိးရွိေအာင္၊ သူတစ္ပါးလည္း အက်ဳိးရွိေအာင္ လုပ္တာပဲ မ်ားတယ္။ မွားရင္လည္းပဲ မေတာ္တဆ မွားသြားတာပဲ။ သူ႔ဘ၀ဟာ ရိုးတယ္၊ ရွင္းတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတိရွိျခင္းအားျဖင့္ ဘ၀ဟာ ရွင္းလာတယ္။ ရိုးလာတယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ဘ၀ဟာ မရုိးဘူး၊ မရွင္းဘူး။ အမ်ားႀကီး ရွဳပ္ေထြးေနတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္း။ စိတ္က ရွဳပ္ေထြးေနတာကိုး၊ စိတ္ရွဳပ္ေထြးေနသမွ် ဘ၀လည္း ရွဳပ္ေထြးေနမွာပဲ။ စိတ္ရွင္းရင္ ဘ၀လည္း ရွင္းတာပဲ။
သတိရွိေနလို႔ရွိရင္ ဘ၀က ရိုးရွင္းမယ္။ လြယ္ကူမယ္။ သတိမရွိလို႔ရွိရင္ ဘ၀ဟာ တကယ့္ကို ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး အႀကီးႀကီး ျဖစ္လာမယ္။
လူေတြရဲ႕ ဘ၀ကိုၾကည့္လို႔ရွိရင္ သိပ္ရွဳပ္ေထြးေပြလီေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ မျဖစ္ဘူး။ အားလံုးဟာ ပရမ္းပတာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ခုခု လုပ္စရာရွိလာရင္လည္းပဲ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာ မသိဘူး။ ထင္မိထင္ရာေတြ လုပ္တယ္။ ခဏခဏ မွားတယ္။ အဲဒီအမွားေတြရဲ႕ ဒဏ္ခ်က္ကိုလည္း ျပန္ျပန္ၿပီးေတာ့ ခံရတာပဲ။
ဒီလို သတိနဲ႔ေနလာတဲ့အခါမွာ ျဖစ္ေပၚလာသမွ် ျပႆနာကို မွ်မွ်တတ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ျမင္တတ္တယ္။ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာလဲ အလုိလို သိသြားတယ္။ ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာလည္း သတိနဲ႔ ဉာဏ္နဲ႔ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္း တတ္တယ္။ အဲဒီလို ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ အရာရာတိုင္းဟာ ပိုၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရာရာတိုင္းဟာ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္သြားတယ္။
သတိအၿမဲတမ္း ကပ္ၿပီးေတာ့ ေနသြားတဲ့သူဟာ သူ႔ဘ၀မွာ ေတြ႔ႀကံဳလာရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို သတိနဲ႔ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ပိုၿပီးေတာ့ အျမင္ရွင္းတယ္။ ကိုယ္လိုတဲ့ဖက္ကို မဆြဲဘူး။ ပုဂၢိဳလ္ေရးရွဳေထာင့္ကေန မၾကည့္ပဲနဲ႔ သဘာ၀က်က်၊ အေျခခံက်က် ၿခံဳၿပီးေတာ့ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ျမင္ႏိုင္ သိႏိုင္တ့ဲ အသိဉာဏ္မ်ဳိးကိုလည္း ရႏိုင္တယ္။ အဲသလို အသိဉာဏ္မ်ဳိးကို ရလာတဲ့သူဟာ ဘ၀မွာ ေတြ႔ႀကံဳရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ သဘာ၀က်က် မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖရွင္းႏိုင္တယ္။ အဲသလို ေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ ဘ၀မွာ ဒုကၡေတြ အမ်ားႀကီး နဲသြားႏိုင္တယ္။ အဲလိုလူဟာ ဦးေဆာင္ႏိုင္တဲ့သူ ျဖစ္လာတယ္။
ဘ၀ကို စမ္းတ၀ါး၀ါး ေနၾကတာမ်ားပါတယ္။ ရမ္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတာေတြလည္းမ်ားတယ္။ မွန္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတာ ေတြလည္း ရွိတယ္။ တခါတေလ ကိစၥတစ္ခုကို လုပ္ခ်င္လြန္းလို႔ လုပ္တယ္၊ လုပ္ၿပီးလို႔ ေတာ္ေတာ္ၾကာတဲ့အခါက်မွ မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ တစ္ခုခု လိုခ်င္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ရေအာင္လုပ္တယ္။ ရၿပီးကာမွ မလိုခ်င္ေတာ့ျပန္ဘူး။ အဲဒီလို ျဖစ္တာေတြက အင္မတန္မ်ားပါတယ္။ ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ္ ၾကည့္ရင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
တရားအားထုတ္တဲ့လူက်ေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ္တစ္ခုခု လုပ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္စိတ္ကိုကုိယ္ ျပန္ၾကည့္တယ္။ ငါ ဒါကို ဘာျဖစ္လို႔ လုပ္ခ်င္တာလဲ၊ တစ္ခုခု အက်ဳိးစီးပြားလိုခ်င္လို႔လား၊ ဂုဏ္လိုခ်င္လို႔လား၊ သူမ်ားအထင္ႀကီးတာ လိုခ်င္လို႔လား၊ ၾကြားခ်င္လို႔လား၊ ေရရွည္လုပ္ႏိုင္မွာလား စတဲ့ေမးခြန္းေတြကို ကိုယ့္ကိုယ္ျပန္ေမးတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ ျပန္ၾကည့္ရင္ သိတယ္။ အဲဒီေတာ့ လုပ္သင့္တာဆိုရင္ လုပ္တယ္။ မလုပ္သင့္တာဆို မလုပ္ျဖစ္ဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာကို လုပ္တယ္။ မျဖစ္ႏိုင္တာကို မလုပ္ဘူး။
တရားအားထုတ္တဲ့သူဟာ စိတ္ရွည္တယ္၊ ဇြဲေကာင္းတယ္၊ လြယ္လြယ္နဲ႔ စိတ္မပ်က္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ကယ္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အလုပ္ကို ေရရွည္စီမံကိန္းနဲ႔ လုပ္တယ္။ ျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မွဳလည္း ရတယ္။
လူေတြမွာ အင္မတန္ႀကီးမားတဲ့ အစြမ္းသတၱိေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အဲဒီအစြမ္းသတၱိေတြဟာ ကစဥ္႔ကရဲ ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ခုဆိုတစ္ခု ေလးေလးနက္နက္ ဦးတည္ခ်က္ထားၿပီး တကယ္စြဲစြဲၿမဲၿမဲ လုပ္ၾကည့္စမ္းပါ။ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေျမာက္ ေအာင္ျမင္တာ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။
လူေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ လႊမ္းမိုးတဲ့သေဘာက ရွိေနတယ္။ သူက ကိုယ့္ကို လႊမ္းမိုးမယ္ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္က သူ႔ကို လႊမ္းမိုးမယ္။
သတိေကာင္းေနရင္ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ သိေနရင္ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ကို လႊမ္းမိုးလို႔ မရဘူး။ ကိုယ့္စိတ္က တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းၿပီး ေလးနက္ခိုင္ခန္႔ေနတယ္ဆိုရင္ တစ္ဖက္လူဟာ ရာထူးအားျဖင့္ ႀကီးခ်င္ႀကီးမယ္၊ ဓနအားျဖင့္ ႀကီးခ်င္ႀကီးမယ္၊ ဒါေပမယ့္သူက ကိုယ့္ကို လႊမ္းမိုးလို႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူမ်ားလႊမ္းမိုးတာ မခံရခ်င္ရင္ တည္ၾကည္ခံညားမွဳရွိေအာင္ သတိနဲ႔ ေနရမယ္။
ေန႔တိုင္း အခ်ိန္တိုင္း စိတ္ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ သိၿပီးေတာ့ မၾကာမၾကာ ညိွေပးေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အခုေခတ္ ဥပမာနဲ႔ ေျပာရရင္ တခ်ဳိ႕အိမ္ေတြမွာ automatic voltage regulator ဆိုတာ သံုးတယ္။ အဲဒီစက္က လွ်ပ္စစ္မီးဗုိ႔အားကို ညွိေပးတယ္၊ ထိန္းေပးတယ္၊ မ်ားလာရင္ ေလွ်ာ့ေပးတယ္။ နဲသြားရင္ တိုးေပးတယ္။
အဲဒီ automatic voltage regulator လိုပဲ သတိဆိုတာလည္း စိတ္ကို ညွိေပးတယ္၊ ထိန္းေပးတယ္၊ ခံစားမွဳေတြ၊ စိုးရိမ္တာေတြ၊ ေၾကာက္တာေတြ၊ အားငယ္တာေတြ လြန္မသြားေအာင္ ထိန္းေပးတယ္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မွဳ တိုးလာေအာင္၊ စိတ္ေအးခ်မ္းမွဳ၊ တည္ၿငိမ္မွဳ တိုးလာေအာင္ ျပႆနာေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ျမင္ႏိုင္တဲ့ ဉာဏ္အျမင္ တိုးလာေအာင္၊ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ကို လုပ္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနကို ရင့္က်က္တဲ့စိတ္နဲ႔ လက္ခံႏုိင္ေအာင္ စိတ္အားကို ျမွင့္ေပးတယ္။
စိတ္ကို ဒီလို သတိနဲ႔ၾကည့္ၿပီၤး ညိွေပးတဲ့ အေလ့အက်င့္ မရွိရင္၊ စိတ္အတက္အက် မ်ားေနရင္ ဘ၀မွာ ေနရထိုင္ရတာ၊ လုပ္ရကိုင္ရတာ အဆင္မေျပဘူး။ ဆက္ဆံေရးေတြလည္း ကေမာက္ကမ ျဖစ္တတ္တယ္။ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရး၊ ေအာင္ျမင္ေရးေတြ အားလံုးထိခိုက္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀မွာ အစစအရာရာ အဆင္ေျပခ်င္ရင္ ကိုယ့္စိတ္ကို သတိနဲ႔ၾကည့္ၿပီး ညိွေပးတတ္တဲ့ပညာကို တတ္ေအာင္သင္ဖို႔နဲ႔ အၿမဲတမ္း သတိနဲ႔ေနဖို႔ လိုတယ္။ အေလ့အက်င့္ ရသြားရင္ မခက္ဘူး။ ဒါတစ္ခုကို ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း လုပ္ႏိုင္ရင္ ဘ၀မွာေတြ႔ရတဲ့ အခက္အခဲေတြဟာ ဉာဏ္ပါပါကစားရတဲ့ ကစားနည္းတစ္ခုလို ျဖစ္လာတယ္။ နားလည္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း၊ ကိုင္တြယ္ႏိုင္တ့ဲ အရည္အခ်င္း၊ လက္ခံႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ တိုးလာလို႔ ဘ၀ကို အေပၚစီးက ၾကည့္ၿပီး ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ေနသြားႏိုင္တယ္။ expert in living “ ဘ၀ေနနည္း ကၽြမ္းက်င္သူ” ျဖစ္လာမယ္.....။
သတိနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိ (အပိုင္း-၃)
လူေတြဟာ သနားစရာ အင္မတန္ ေကာင္းတယ္။ စိတ္ကူးယဥ္ ျပႆနာေတြနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတယ္။ ကိုယ့္စိတ္က ဖန္တီးထားတဲ့ ျပႆနာကို စိတ္က ဖန္တီးထားတာလို႔ အမွန္အတိုင္း မသိေတာ့ ေပ်ာက္ေအာင္ ဘယ္လိုမွ လုပ္လို႔ မရႏိုင္ဘူး။ သူ႔စိတ္ထဲမွာေတာ့ သူ႔ျပႆနာေတြဟာ ျပႆနာအစစ္ေတြခ်ည္းပဲလို႔ ထင္မွာပဲ။
လူ႔ဘ၀မွာ ေတြ႔ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စိတ္က ဖန္တီးထားတာပါ။ စိတ္က မရွိတာကို အရွိျဖစ္ေအာင္ လုပ္တတ္တယ္။ တကယ္ရွိတာ မဟုတ္ဘူး။ ေျပာရရင္ ယံုႏိုင္စရာ မရွိဘူး။
စိတ္ကူးယဥ္ျပႆနာေတြကို စိတ္ကူးယဥ္ ျပႆနာေတြပါလို႔ သိၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို လက္လႊတ္လိုက္လို႔ရွိရင္ ျပႆနာအစစ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ရာ အခ်ိန္ပိုေပးႏိုင္တယ္။ ျပႆနာအစစ္ဆိုတာ တကယ္ေျပာရရင္ ၁၀%ေတာင္ ရွိခ်င္မွ ရွိမယ္။ စိတ္ကူးယဥ္ျပႆနာေတြက ၉၀%ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီစိတ္ကူးယဥ္ျပႆနာေတြကို စိတ္ကူးယဥ္ျပႆနာပဲလို႔ သိၿပီးေတာ့ လက္လႊတ္လိုက္လို႔ရွိရင္ ၉၀%ေလာက္ သက္သာသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ သိဖို႔အားေပးတာ တိုက္တြန္းတာပါေနာ္။
လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းအေပၚမွာ ေစတနာထားတယ္၊ ေမတၱာထားတယ္၊ ေကာင္းေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ပိုၿပၤီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့လူျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ သတိနဲ႔ ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို လုပ္ပါ။ အဲသလိုဆိုရင္ ကို္ယ့္ကိုကိုယ္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ရာလည္း ေရာက္တယ္။ ေလာကႀကီးကို ေကာင္းေအာင္လုပ္ရာလည္း ေရာက္သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရား ကိုလည္းပဲ အေကာင္းဆံုးနည္းနဲ႔ ေက်းဇူးဆပ္ရာ ေရာက္သြားၿပီ။
ေလာကႀကီးကို တကယ္ေကာင္းေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ သတိနဲ႔ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္လုပ္ပါ။ သတိနဲ႔ေနလာရင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အမ်ားႀကီး သိလာလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကို အမ်ားႀကီး သိလာမွသာ သူတစ္ပါးစိတ္ထဲ ဘယ္လုိခံစား ေနရသလဲဆိုတာ နဲနဲ သိလာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုလူမွသာ ကိုယ့္အက်ဳိးေရာ အမ်ားအက်ဳိးပါ မထိိခိုက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါအျပင့္ ကိုယ့္အက်ဳိးေရာ၊ အမ်ားအက်ဳိးေရာ ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားအက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္ခ်င္တဲ့လူဆိုရင္ သတိ၊ သမာဓိ၊ ဉာဏ္ပညာရွိဖို႔လိုတယ္။
သတိ၊ သမာဓိရွိတဲ့လူ၊ သကၠာယဒိ႒ိ အားနည္းတဲ့သူဟာ ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္ေျမာက္သြားဖို႔ပဲ ဦးစားေပးတယ္။ “ငါလုပ္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သူမ်ားလုပ္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေကာင္းတဲ့ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္သြားရင္ အမ်ားခ်မ္းသာတယ္၊ ငါမလုပ္ရလည္း ကိစၥမရွိဘူး” လို႔ဆိုၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးဟာ ေလာကရဲ႕အက်ဳိးကို အႀကီးအက်ယ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္။
အတၱက ဘယ္ေတာ့မွ သူ႔မွာ ျပည့္စံုတယ္လို႔ မရွိဘူး။ အတၱဟာ အားငယ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားကိုးစရာကို ရွာတယ္။ ေငြကို အားကိုးတယ္၊ ဂုဏ္ကို အားကိုးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘယ္ေလာက္ရရ အားငယ္တုန္းပဲ။ ျပည့္စံုုၿပီလို႔ မခံစားရဘူး။ အားငယ္စိတ္ေၾကာင့္ မျပည့္စံုတာ၊ လိုခ်င္တာ။ တကယ္အသံုးလိုလို႔ လိုခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။
အတၱရဲ႕ သဘာ၀မွာ ျပည့္စံုျခင္းဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မရွိဘူး။ အတၱရဲ႕ သဘာ၀ဟာ အၿမဲတမ္း ခ်ဳိ႕တဲ့ေနပါတယ္။ ထူးဆန္းတာက လိုခ်င္တာ မ်ားမ်ားရေလ ပိုၿပီးမျပည့္စံုေလ ျဖစ္လာတယ္။ အတၱဟာ တစ္ကုိယ္ေကာင္းဆန္တဲ့ သေဘာျဖစ္လို႔ သူ႔အလုိျပည့္ဖို႔တစ္ခုကိုပဲ စဥ္းစားတယ္။
အတၱဟာ ၿငီးေငြ႔သြားတယ္။ ေမတၱာဟာ မၿငီးေငြ႔ဘူး။ အတၱက တစ္ခုခုကို တန္ဖိုးထားတယ္ဆိုတာ ခဏပဲ။ သူခ်စ္တယ္ဆိုတာ အမွန္ေတာ့ သူ႔ကိုယ္က်ဳိးအတြက္ပဲ။
အတၱက ဖ်က္ဆီးခ်င္တဲ့သေဘာရွိတယ္။ သူရပ္တည္ရာၿမဲဖို႔ သူတစ္ပါးကို ေနရာဖယ္ခ်င္တယ္။ အတၱမရွိရင္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မဖ်က္ဆီးခ်င္ဘူး။ အတၱမရွိရင္ အရာရာတိုင္းကို ပိုၿပီးေတာ့ တန္ဖိုးထားတယ္။ ပိုၿပီး သနားတတ္တယ္။ ပိုၿပီး ခ်စ္တတ္တယ္။ ပိုၿပီး ေလးစားတယ္။
အတၱရဲ႔ သဘာ၀ကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားပါ။ အတၱမွာ လံုၿခံဳမွဳဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မရွိဘူး။ စိတ္မခ်ဘူး၊ အၿမဲတမ္း စိုးရိမ္ေနတယ္။ အၿမဲတမ္း ေၾကာက္ေနတယ္။ အေၾကာက္ေျပဖို႔ကို နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ႀကိဳးစားတယ္။ ပိုက္ဆံရွိရင္ အားရွိတယ္၊ အာဏာရွိရင္ အားရွိတယ္။ အဲဒီလိုေတြးတယ္၊ လူေတြကို ငါခ်ဳပ္ကိုင္ထားလို႔ရရင္ ငါခိုင္းသလို လုပ္ရင္ ငါနည္းနည္း လံုၿခံဳမွဳရွိမယ္။ စိတ္ေအးရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ငါခိုင္းတာကို လုပ္မယ့္သူေတြ မ်ားေအာင္လုပ္မွျဖစ္မယ္။ ငါခိုင္းသလို မလုပ္တဲ့သူေတြကို ဖယ္မွျဖစ္မယ္။
အတၱဟာ တစ္ဖက္သားကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခ်င္တယ္။ သူတစ္ပါးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ဘ၀ရပ္တည္မွဳကို ရွာခ်င္တယ္။ ကိုယ့္အတြက္ အဆင္ေျပဖို႔ သူမ်ားကို အသံုးခ်လိုက္တယ္။ အတၱဟာ သူတစ္ပါးကို ဘယ္ေတာ့မွ လြတ္လပ္မွဳ မေပးဘူး။ သူကိုယ္တိုင္ေကာ လြတ္လပ္သလား။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွ မလြတ္လပ္ဘူး။
ဒီအတၱရဲ႕သဘာ၀ကို ပိုသိလာေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားကို ပိုၿပီးေတာ့ ေက်းဇူးတင္တယ္။ အနတၱသဘာ၀ကို နားလည္ ႏိုင္ေအာင္ သေဘာေပါက္ႏိုင္ေအာင္ ေဟာခဲ့တယ္။ တရားအားထုတ္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ျမင္ႏိုင္ေအာင္ နည္းလမ္းေတြ ေပးခဲ့တယ္။ ဘုရားေပးတဲ့နည္းအတိုင္း အားထုတ္လုိ႔ အနတၱကို သိလာတဲ့အခါမွာ အနတၱဟာ ဘယ္ေလာက္ ေအးခ်မ္းသလဲ၊ လြတ္လပ္သလဲဆိုတာ သိလာတယ္။ အနတၱစိတ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ျပည့္စံုသလဲဆိုတာ သိလာတယ္။ အနတၱစိတ္နဲ႔ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မခ်ဳပ္ခ်ယ္ခ်င္ဘူး။ ဘယ္သူကမွလည္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္လို႔ မရဘူး။
လူေတြဟာ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္ မသိဆံုးပဲ၊ ျပင္ပအေၾကာင္းေတြသိတာ အင္မတန္မ်ားတယ္။ လူေတြကေတာ့ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္ သိတယ္လို႔ ထင္မွာပဲ။ တကယ္ေတာ့ မသိဘူး။ အထင္ပဲ။ “ငါ့စိတ္” “ငါ့စိတ္” လို႔သာ ေျပာေနတာ တကယ္ေတာ့ ငါ့စိတ္အေၾကာင္း ငါမသိဘူး။ သိတယ္လို႔ ထင္ေနတာပဲ။ ဒီစိတ္က တြန္းေပးသမွ် ခိုင္းသမွ် အားလံုးကို ေလွ်ာက္လုပ္ေနတယ္။
စိတ္အေၾကာင္းကို တကယ္သိသြားရင္ စိတ္က ခိုင္မာရင့္က်က္လာမယ္။ ေအးခ်မ္းလာမယ္။ တည္ၿငိမ္လာမယ္။ အရာရာတိုင္းကို စိတ္က လႊမ္းမိုးတယ္။ စိတ္ကို တကယ္သိသြားရင္ အဲဒီစိတ္က လႊမ္းမိုးတာ၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာ၊ ႏွိပ္စက္တာ မခံရေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ကို အႏွိပ္စက္ဆံုးဟာ သူတစ္ပါးမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္စိတ္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔အေၾကာင္းကို မသိရင္ ခက္မယ္။
ကိုယ့္စိတ္မွာ ျဖစ္သမွ်ကို သတိထားၿပီး ၾကည့္ေနရင္ ကိုယ့္စိတ္ကို ရွင္းၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္။ အေရးႀကီးတာက ေန႔စဥ္ေန႔စဥ္ ကိုယ့္စိတ္ရဲ႕ တံခါး၀မွာ သတိဆိုတဲ့ အေစာင့္ေလး ရွိဖို႔လိုတယ္။
ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အိုးအိမ္မရွိတဲ့သူေတြဟာ ဘယ္လိုေနၾကရသလဲ။ ဟိုေနဒီေန အတည္တက်မရွိဘူး၊ ဘယ္ေနရာမွ သူ႔အိမ္သူ႔ရာလို႔ ေျပာလို႔မရဘူးေနာ္။ ေျခသလံုးအိမ္တိုင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဂုဏ္သိကၡာ မဲ့တယ္။ သတိမရွိတဲ့စိတ္ကလည္း ထို႔အတူပဲ။ ဟို္ေရာက္ဒီေရာက္နဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာမရွိဘူး။ မေကာင္းတဲ့အာရံု၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာနစတဲ့ အကုသိုလ္ အႏၱရာယ္ေတြ မ်ားတယ္။
သတိဆိုတဲ့အိမ္မွာ တကယ္ေနလိုက္ၿပီဆိုရင္ လံုၿခံဳတယ္၊ စိတ္ခ်ရတယ္၊ အႏၱရာယ္ကင္းတယ္၊ တည္ၾကည္ ခံ့ညားမွဳရွိတယ္။ သတိဟာ စိတ္အတြက္ အိမ္ပဲ။ သတိနဲ႔မေနတဲ့ သူရဲ႕စိတ္မွာ အိမ္မရွိဘူး။ ေရာက္ရာေပါက္ရာ ေလွ်ာက္သြားေနတာပဲ။ ေပ ၊ ေတ ၊ ေလ ေနတဲ့စိတ္ပဲ။
စိတ္ကုိ ၾကည္လင္ေအာင္၊ တည္ၿငိမ္ေအာင္၊ အေတြးမ်ဳိးစံုနဲ႔ ရွဳပ္ေထြးမေနေအာင္ ညိွတတ္ဖို႔လိုမယ္။ (mental tuning) လုပ္တယ္ဆိုတာ စိတ္ကုိ ၾကည္ေအာင္ လုပ္တာ၊ အေတြးမ်ဳိးစံုေရာၿပီး ရွဳပ္မေနေအာင္ လုပ္တာကို ေျပာတာ၊ မဆိုင္တဲ့ကိစၥေတြ ေတြးၿပီး စိတ္ရွဳပ္ေထြးေနရင္ အခုလုပ္ေနတဲ့အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းဆံုး အႀကံဉာဏ္ေတြ စိတ္ကူးေတြ မထြက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
စိတ္ကိုသိေနတဲ့ အေလ့အက်င့္၊ အေတြးေတြကို သိေနတဲ့အေလ့အက်င့္ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့က်င့္ထားရင္ စိတ္ထဲမွာ အေတြးေတြ ရွဳပ္လာတဲ့အခါ အဲဒါကို သိမယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာသိရင္ ရွင္းလို႔ရတယ္။ စိတ္ရွင္းရွင္းနဲ႔ ေနတတ္ရင္ လုပ္သင့္တာေတြ ပိုလုပ္ႏိုင္တယ္။ မလုပ္သင့္တာေတြကို မလုပ္ေတာ့ဘူး။ မေတြးသင့္တာကိုလည္း မေတြးေတာ့ဘူး။ အဲဒီလိုေနႏိုင္ရင္ ကိုယ့္ဘ၀မွာ အဆင္ေျပတာေတြ မ်ားလာမယ္။ ကိုယ့္ဘ၀ဟာ ကိုယ့္လက္ထဲမွာ ရွိမယ္။
တရားအားထုတ္ၿပီးေတာ့ သတိ၊သမာဓိေတြ ပိုေကာင္းလာတဲ့လူဟာ (quality) အရည္အေသြးဆိုတဲ့ သဘာ၀ကို ပိုနားလည္လာတယ္။ ဘယ္ဟာလုပ္လုပ္ အရည္အေသြး ပိုျမင့္တာကို လုပ္တယ္။ စာအုပ္ဖတ္မယ္ဆိုရင္ ႀကံဳရာစာအုပ္ မဖတ္ဘူး။ လူလူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွာ ဘယ္သူနဲ႔ဆက္ဆံရင္ ပညာရသလဲ ဆိုတာကို စဥ္းစားၿပီးမွ အဲဒီလူေတြဆီကေန ပညာမ်ားမ်ား ရေအာင္ ဆက္ဆံတယ္။ ကိုယ္ကလည္း ေပးရမယ္ဆို ေပးတယ္။ အသြားအျပန္ ရွိတယ္။
အကယ္၍ television ၾကည့္တယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ဘယ္အပိုင္းေလးဟာ မွတ္သားစရာ နည္းယူစရာ ေကာင္းတာေလးေတြပါသလဲ အဲဒီအပိုင္းေလးေတာ့ ေရြးၿပီး ၾကည့္တယ္။ က်န္တဲ့အပိုင္းေတာ့ မၾကည့္ဘူး။
သတိရွိတဲ့သူ၊ ဉာဏ္ရွိတဲ့သူ၊ စိတ္ဓါတ္အင္အားႀကီးတဲ့လူဟာ အတိုင္းအရွည္ကို သိတယ္။ အဲေလာက္ဆိုရင္ သင့္ေတာ္တယ္ဆိုတာကို သိတယ္။ အဲဒီသင့္ေတာ္တဲ့ အတိုင္းအရွည္ထဲကေန လြန္မသြားဘူး။ စကားေျပာတာေတာင္ တစ္ေနကုန္ တစ္ေနခန္းေတာ့ ေျပာမွာမဟုတ္ဘူး။ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္ေလးနဲ႔ ေျပာမယ္၊ စာဖတ္တာလည္း အခ်ိန္အကန္႔အသတ္ေလးနဲ႔ ဖတ္မယ္၊ ဘာပဲလုပ္လုပ္ အကန္႔အသတ္ေလးတစ္ခု ထားၿပီးလုပ္မယ္။ အဲဒီလိုလူရဲ႕ ဘ၀အရည္အေသြးဟာ ၾကာေလ တက္ေလ ျဖစ္လာတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တရားကိုအားထုတ္လို႔ သတိ၊ သမာဓိေကာင္းလာလို႔ရွိရင္ အေကာင္းအဆိုး အမွားအမွန္ကို ခြဲျခားႏိုင္လာတယ္။ တန္ဖိုးရွိတယ္၊ မရွိဘူးဆိုတာ ပိုၿပီးေတာ့ျမင္လာတယ္။ တန္ဖိုးရွိတာကို ပိုလုပ္ခ်င္တယ္၊ တန္ဖိုးရွိတာကို လုပ္လို႔ရတဲ့ ေက်နပ္မွဳကိုလည္း သိပ္သေဘာက်တယ္.....။
သတိနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိ (အပိုင္း-၄)
ကိုယ့္ကို အမ်ားဆံုး စိတ္ဆင္းရဲေအာင္ လုပ္တာဟာ သူမ်ားမဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္စိတ္ပါ။ ကိုယ့္အေတြးပါ။ ကိုယ့္သေဘာထားမွားေနလို႔၊ ကိုယ့္အေတြးအေခၚေတြ မွားေနလို႔၊ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္နားမလည္လို႔၊ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္တည္ၿငိမ္ေအာင္၊ ေအးခ်မ္းေအာင္ မထားတတ္လို႔၊ အဲဒီစိတ္က အေတြးေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြးၿပီးေတာ့ ကို္ယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ႏွိပ္စက္ေနတာပါ။ တရားအားထုတ္ၿပီးေတာ့ေနရင္ ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ့္မိတ္ေဆြျဖစ္ေနတယ္။
ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ့္ကို မေကာင္းတာလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီစိတ္က ရန္သူပဲ။ ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ့္ကို ေကာင္းတာလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီစိတ္က မိတ္ေဆြပဲ။
ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ့္မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ၿပီဆိုရင္ အဲဒီလူမွာ အင္မတန္ျမင့္မားတဲ့ စိတ္ဓါတ္အရည္အေသြးေတြ ရွိလာလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ့္မိတ္ေဆြ တကယ္ျဖစ္သြားၿပီဆိုရင္ အဲဒီလူဟာ စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္ခ်မ္းသာ ေနသြားလို႔ ရၿပီ။ ကုန္ကုန္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္စိတ္က ကိုယ့္မိတ္ေဆြ ရာခိုင္ႏွဳန္းျပည့္ တကယ္ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ တရားကိစၥလမ္းဆံုးတဲ့ ထိေအာင္ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။
“ Everything that crosses the mind, wears and tears the mind ” စိတ္ထဲကို ျဖတ္သန္းသြားတဲ့အရာ မွန္သမွ်ဟာ စိတ္ကို ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေစတယ္။
လူေတြဟာ အေတြးမ်ားလြန္းလို႔ စိတ္ဓါတ္ energy စိတ္ဓါတ္အင္အားေတြ အမ်ားႀကီး ကုန္ဆံုးသြားတယ္ေနာ္။ အေတြးအေတာထဲမွာ ေငးေမာၿပီးေတာ့ မေနပဲ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္၊ ရႏိုင္သေလာက္ ပစၥဳန္ပၸန္တည့္တည့္မွာ သတိကပ္ၿပီး ေနမယ္ဆိုရင္ စိတ္ပင္ပန္းမွဳ မရွိေတာ့ဘူး။ စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ တစ္ေန႔တာကုန္သြားမယ္။
သင့္အေတြးေတြက သင့္ကို ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေအာင္လည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ သင့္ကို ပ်က္စီးသြားေအာင္လည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္၊ အားတက္ေနေအာင္လည္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္၊ စိတ္ဓါတ္က်ေနေအာင္လည္း လုပ္ႏိိုင္တယ္။
လူေတြကေတာ့ ထင္တာေပါ့။ အဆင္မေျပမွဳေတြ မ်ားေနလို႔ စိတ္ဆင္းရဲတာပါလို႔။ အဲဒီအဆင္မေျပမွဳက ဘယ္အခ်ိန္က်မွ အကုန္လံုး ေပ်ာက္သြားမွာလဲ၊ ဘ၀ရွိေသးသေရြ႕ကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ အကုန္လံုး ေပ်ာက္မသြားႏိုင္ဘူး။ အနဲနဲ႔အမ်ားေတာ့ ရွိဦးမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ သိၿပီးေတာ့ တရားအားထုတ္ၿပီးေတာ့ ၾကည္လင္ေအာင္၊ သန္႔ရွင္းေအာင္၊ ေအးခ်မ္းေအာင္၊ ျမင့္ျမတ္ေအာင္ ထားတတ္လာၿပီး စိတ္က ေကာင္းတာလုပ္ဖို႔ပဲ အေတြးမ်ားလာတဲ့အခါမွာ ဘ၀မွာ အခက္အခဲေတြ၊ ဒုကၡေတြ၊ ျပႆနာေတြဟာ တေျဖးေျဖးနဲသြားတယ္။
ေတြးတဲ့အခါမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ (process)ကို ေသေသခ်ာခ်ာ စိတ္၀င္စားၿပီးေတာ့ ၾကည့္ပါ။ ေလာကမွာ စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆံုးဟာ အေတြးပဲ။ အေတြးဟာ အင္မတန္ နက္နဲက်ယ္ျပန္႔တယ္။ တစ္ေလာကလံုး ဒီေလာက္ ဆန္းျပားေနတာ အေတြးေၾကာင့္ပဲေနာ္။
ေတြးတဲ့အခါမွာ အေတြးနဲ႔အတူ စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လိုခံစားမွဳေတြ ျဖစ္လာသလဲဆိုတာ သိေအာင္လုပ္ပါ။ ဒီကိေလသာေတြျဖစ္လာတဲ့အခါ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ေဖ်ာက္ပစ္ဖို႔ မႀကိဳးစားပါနဲ႔။ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ေတြကို စိတ္၀င္စားၿပီးေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ပါ။ သူတို႔နဲ႔အတူတူ ပါလာတဲ့ ဆင္းရဲတဲ့သေဘာ၊ ပင္ပန္းတဲ့သေဘာကိုလည္း ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သေဘာ၊ ပင္ပန္းတဲ့သေဘာကို ျမင္ပါမ်ားလာရင္ ကိေလသာေတြကို ေမြးမထားေတာ့ဘူး။
သူရဲ႕သေဘာသဘာ၀ေတြကို သိရင္းသိရင္းနဲ႔ အသိဉာဏ္ ရင့္က်က္လာၿပီး တျဖည္းျဖည္း သူ႔ဟာသူ အားနဲ သြားတာပါပဲ…။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ေတြကို သိဖို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
နာမည္ေတြ ခဏဖယ္ထားၿပီးေတာ့ အာရံုေပၚမွာ ခံစားၿပီး သိလို႔ရတာေလးကိုပဲ သိေနဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ထြက္ေလ ၀င္ေလမွာ ၀င္လာတဲ့ေလဟာ ေအးေနတယ္။ ျပန္ထြက္သြားတဲ့ေလဟာ ေႏြးေနတယ္။ မတူတာေလးကို မတူမွန္းသိဖို႔ လိုတယ္။ မတူမွန္းကို သိေနလို႔ရွိရင္ သတိပိုေကာင္းလာတယ္။ သမာဓိ ပိုေကာင္းလာတယ္။
အာရံုကို ထိထိမိမိ သိသြားတဲ့အခါမွာ အာရံုေပၚ ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္၀င္စားမွဳရွိတယ္။ အာရံုကို ေသေသခ်ာခ်ာ မသိတဲ့ အခ်ိန္မွာ စိတ္ရဲ႕သဘာ၀ဟာ တျခားအာရံုတစ္ခုခုကို ရွာခ်င္တယ္။ ဒီအာရံုကို စိတ္မ၀င္စားေတာ့ဘူး။ ဘာမွ မထူးပါဘူးလို႔ ထင္လာတယ္။ တကယ္ထိထိမိမိ လုပ္ရင္ ရက္ပိုင္းအတြင္း ထူးပါတယ္။
သမာဓိေကာင္းလို႔ အရွိန္နဲနဲ ရသြားၿပီဆိုရင္ စိတ္က သူ႔ဟာသူပဲ ဒီအာရံုထဲမွာ ေနၿပီးေတာ့ အလိုက္သင့္ေလး၊ ပံုမွန္ေလး သူ႔ဟာသူ အားထုတ္သြားေနတယ္။ စိတ္ထဲမွာလည္း တင္းမေနေတာ့ဘူး။ ေလ်ာ့သြားတယ္။ ေလ်ာ့သြားတယ္ဆိုတာက ၀ီရိယ ေလ်ာ့သြားတယ္လို႔ မဆိုလိုဘူးေနာ္။ Tension တင္းမာမွဳ ေလ်ာ့သြားတာ၊ ခႏၶာကိုယ္မွာလည္း Tension မရွိေတာ့ဘူး။ စိတ္မွာလည္း Tension မရွိေတာ့ဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ကလည္း Relax ျဖစ္ေနတယ္။ စိတ္ကလည္း Relax ျဖစ္သြားတယ္ေနာ္။ အဲဒါကိုပဲ ကာယမုဒုတာ၊ စိတၱမုဒုတာလို႔ ေခၚတာပဲ။ ကိုယ္၏ ႏူးညံ့ျခင္း၊ စိတ္၏ ႏူးညံ့ျခင္းဆိုတာ ျဖစ္သြားတယ္။
အဲသည္လို သမာဓိ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းလာတဲ့အခါမွာ သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္သြားေတာ့ အင္မတန္ခ်မ္းသာ လာတယ္။ ပိုၿပီးေပ်ာ္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီးေနတယ္။ ကာယပႆဒိၶ၊ စိတၱပႆဒိၶ - ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးလံုးရဲ႕ ၿငိမ္းေအးျခင္းတဲ့။ စိတ္ထဲမွာ ေအးေနတယ္။
“ အရင္တုန္းက စိတ္ဆင္းရဲစရာ တစ္ခုခုရွိလာၿပီဆိုရင္ သူမ်ားကိုပဲ အျပစ္တင္တယ္။ ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္၊ ဘယ္၀ါေၾကာင့္ ငါ့မွာ စိတ္ဆင္းရဲရတယ္လို႔ ဒီလို အျပစ္တင္တယ္ ” တဲ့။ “ ဒီလို တရားအားထုတ္လို႔ စိတ္ခ်မ္းသာေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီစိတ္ကို ၾကည့္တဲ့အခါ ျပင္ပက ဘာႀကီးျဖစ္ေနျဖစ္ေန ကိုယ့္စိတ္ကိုကိုယ္ ထားတတ္ရင္ ခ်မ္းသာေနတာပဲဆိုတာ ေတြ႔ရတယ္” တဲ့။ “ အရင္တုန္းက စိတ္ခ်မ္းသာမွဳဟာ အျပင္မွာ ရွိတယ္လို႔ထင္တယ္၊ အခုေတာ့ စိတ္ခ်မ္းသာမွဳဟာ စိတ္ထဲမွာပဲ ရွိတယ္ဆုိတာကို သိလာတယ္ ” တဲ့။
အိပ္ေပ်ာ္သြားလို႔၊ ဘာမွ မသိေတာ့လို႔ စိတ္ကို အနားေပးလိုက္တဲ့နည္းက သတိမပါဘူး။ ပညာမပါဘူး။ အိပ္မေပ်ာ္ပဲနဲ႔ကို ကိုယ့္ခႏၶာမွာျဖစ္ေနတဲ့ ရိုးရိုးအာရံုတစ္ခုအေပၚမွာ စိတ္ကေလးကို ကပ္ထားၿပီးေတာ့ ဘာမွမေတြးပဲနဲ႔ သိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ စိတ္အနားရတာက ပိုၿပီးေတာ့ နက္နဲတယ္။ အဲဒီလို စိတ္ကို ထားႏိုင္လို႔ရွိရင္ စိတ္ရဲ႕အင္အားကလည္း ပိုၿပီးေတာ့ ႀကီးမားလာတယ္။
စားရင္းနဲ႔လည္း သတိေလးနဲ႔ စားလို႔ရွိရင္ စိတ္ထဲမွာ သေဘာက်တာကိုလည္း သိတယ္။ သေဘာမက်တာကိုလည္း သိတယ္။ ဒီလို သတိနဲ႔စားတဲ့အခါမွာ ေလာဘႀကီးႀကီးနဲ႔ စားလို႔မရေတာ့ဘူး။ သင့္ေတာ္တဲ့ အစားအစာကို သင့္ေတာ္တဲ့ ပမာဏေလာက္ပဲ စားလို႔ရေတာ့တယ္။ ပိုမစားဘူး။ မႀကိဳက္လို႔ရွိရင္လည္း ေဒါသမျဖစ္ဘူး။ ဒီအစားအစာအေပၚမွာ စိတ္က ဘယ္လိုသေဘာထားေနတယ္ဆိုတာကိုပါ သိေနတယ္။ ဒါ တရားအားထုတ္ၿပီးသား ျဖစ္ေနတယ္။ သိပ္ခက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၀ါသနာပါရင္ လုပ္လို႔ရတယ္။
အစားအေသာက္ကို သတိနဲ႔စားလို႔ရွိရင္ သတိေကာင္းလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လိုတာထက္လည္း ပိုမစားျဖစ္ဘူး။ အဲဒါ ပထမဦးဆံုးရတဲ့ အက်ဳိးပဲ။ သာမန္အားျဖင့္ လူေတြဟာ လိုတာထက္ ပိုစားမိတတ္ၾကတယ္။ သတိနဲ႔စားလို႔ရွိရင္ လိုသေလာက္ စားၿပီးတဲ့အခါမွာ အလိုလိုေတာ္ခ်င္လာတယ္။
သတိနဲ႔စားတဲ့သူဟာ အစားအေသာက္ေပၚမွာ ေလာဘေလ်ာ့သြားတယ္။ ဉာဏ္ပညာ ပိုႀကီးလာတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ လိုအပ္တဲ့ပမာဏ မပိုမလို စားမယ္။ အစားအေသာက္နဲ႔ စိတ္နဲ႔၊ အစားအေသာက္နဲ႔ ခႏၶာကို္ယ္နဲ႔ ဆက္စပ္မွဳကိုလည္း ပိုျမင္လာတယ္။ ျမင္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးနဲ႔ မတည့္တာေတြ မစားေတာ့ဘူးေနာ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီအေပၚမွာ စြဲလန္းမွဳလည္း နည္းသြားတယ္။ ေနာက္ေန႔က်ရင္ ရွိရင္ေတာ့ စားမယ္။ မရွိရင္လည္း ကိစၥမရွိဘူး။ ေနာက္ေန႔က် ဒါမ်ဳိးစားဖို႔အေရး ပူပူေလာင္ေလာင္ႀကီး မလုပ္ေတာ့ဘူး။
အစားအစာတင္မကဘူး။ ေဆး၀ါးလည္း ဒီလိုဘဲ။ မလိုအပ္ပဲနဲ႔ မသံုးခ်င္ဘူး။ ေဆးတစ္ခုခု ေသာက္လိုက္တဲ့အခါမွာ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲဆိုတာ အေသးစိတ္ သိေနတယ္။ ေဆးရဲ႕ side effect ကို ပိုသိရတယ္။ လြယ္လြယ္နဲ႔ မသံုးခ်င္ဘူး။ သဘာ၀အတိုင္း က်န္းမာေအာင္ပဲ ႀကိဳးစားခ်င္ေတာ့တာ။
အ၀တ္အစားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း လူေတြရဲ႕စိတ္မွာ ခံစားခ်က္ေတာ္ေတာ္ေလး မ်ားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အခုေခတ္မွာ အ၀တ္အစား အထူးအဆန္းေတြ အမ်ားႀကီး ၀တ္ၾကတာပဲ။ တန္ေၾကးဆိုရင္ေတာ့ မေျပာျပတတ္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အ၀တ္အစား၀တ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သတိေလးနဲ႔ ဉာဏ္ေလးနဲ႔ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဒီအ၀တ္အစားဟာ ဒီရာသီဥတုနဲ႔ ကိုက္ညီတယ္။ ကိုယ္သြားရမယ့္ခရီး၊ ကိုယ့္ေတြ႔ရမယ့္ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔လည္း ဒီအ၀တ္အစားဟာ သင့္ေတာ္တယ္ဆိုတဲ့ ဉာဏ္ကေလး သံုးၿပီးေတာ့ ၀တ္မွာပဲေနာ္။ အ၀တ္အစားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လြန္လြန္ကဲကဲ ၾကြားစရာ၀ါစရာႀကီးျဖစ္ေအာင္ လုပ္မေနေတာ့ဘူး။
ကိုယ္၀တ္တဲ့ အ၀တ္အစားဟာ ကိုယ့္အသက္အရြယ္၊ ကိုယ့္ဂုဏ္သိကၡာ၊ ကိုယ္လုပ္တဲ့ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ေတာ့ ေရြးလိုက္ပါေနာ္။ အဲဒီလို ဉာဏ္နဲ႔သိၿပီးေတာ့ လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အကုန္အက်လည္း အမ်ားႀကီး နဲသြားလိမ့္မယ္။ သူနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေလာဘလည္း နည္းသြားလိမ့္မယ္။ ေလာဘနဲသြားရင္ ေဒါသလည္း နည္းသြားမယ္ေနာ္.....။
အပိုင္း(၅)
…ပစၥဳပၸန္မွာ စိတ္ကိုထားတတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ မ်ားလာရင္ အဲဒီလူဟာ အပိုကိစၥေတြကို ေလွ်ာ့တတ္လာတယ္။ အပိုစကားေျပာတာေတြ၊ အပိုခရီးသြားတာေတြ၊ အက်ဳိးမရွိဘဲနဲ႔ ထိုင္ေတြးၿပီၤး ပူေနတာေတြလည္း ေလွ်ာ့သြားတယ္။ စိတ္က ပိုရွင္းလာတဲ့အတြက္ တစ္ခုခုကို လုပ္စရာရွိလို႔ စဥ္းစားရမယ္ဆိုရင္ သူသိပ္အခ်ိန္ၾကာၾကာ စဥ္းစားမေနရဘူး။ ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္မသြားဘူး။
…သတိရွိလို႔ သမာဓိလည္း ေကာင္းလာတဲ့အခါ၊ စိတ္လည္း ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းလာတဲ့အခါမွာ လုပ္စရာကိစၥ တစ္ခုခုရွိလို႔ ေအးေအးေဆးေဆး အာရံုျပဳလိုက္ရင္ ဘယ္ကိစၥ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ အေျဖထြက္လာတယ္။ အဲဒါကိုက အခ်ိန္ကုန္ေတာ္ေတာ္ သက္သာသြားတာ။
…အပိုုလုပ္လို႔ အလုပ္ပိုတာ…။
…ေျခတစ္လွမ္း တစ္ခ်က္ေလာက္ သိတယ္ဆိုရင္ကိုပဲ အင္မတန္ အက်ဳိးမ်ားပါတယ္။ ဒါက လုပ္မၾကည့္ေသးဘဲနဲ႔ေတာ့ မသိဘူးေနာ္၊လုပ္ၾကည့္လာတဲ့အခါက်မွ တကယ့္ကို အက်ဳိးမ်ားတာကို သိလာလိမ့္မယ္။
…သာမန္အေျခအေနမွာ လူေတြဟာ တစ္ခုခု စိတ္ညစ္စရာ၊ စိတ္ပူစရာ၊ သေဘာမက်စရာ၊ စိတ္ပင္ပန္းစရာေတြ ေတြးေနတတ္တယ္။ အေရးႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ အေရးမႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ေတြးေနတာပဲ။ သတိနဲ႔သိၿပီးေတာ့ သြားျခင္းအားျဖင့္ အဲဒီအေတြးေတြဟာ နည္းနည္းေတာ့ ေလ်ာ့သြားတယ္။ အေတြးနည္းနည္း ေလ်ာ့သြားရင္ စိတ္က နည္းနည္းၾကည္လာတယ္။ စိတ္နည္းနည္း ေအးခ်မ္းလာတယ္။ စိတ္မွာ ပင္ပန္းမွဳ နည္းနည္းေလ်ာ့သြားတယ္။
…မိုးလင္းကတည္းက၊ အိပ္ရာႏိုးကတည္းက ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္အေျခအေန Mood ကို ျပဳျပင္ထားရမယ္။ ႏိုးရင္ ႏိုးႏိုးခ်င္း တရားရွဳမွတ္လိုက္ရင္ သတိ၊ သမာဓိ ေကာင္းလာၿပီး စိတ္ၾကည္လင္ ေအးခ်မ္းလာၿပီးေတာ့ တည္ၾကည္ခန္႔ညားတ့ဲ၊ ေအးခ်မ္းတဲ့၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ Mood မ်ဳိးရလာတယ္။ အဲဒီ Mood ေလးကို အပ်က္မခံဘဲ ထိန္းသြားရမယ္။
…အဲဒီလို တစ္ေန႔တာလံုး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတဲ့၊ ခန္႔ညားမွဳရွိတဲ့၊ တည္ၾကည္မွဳရွိတဲ့၊ ျမင့္ျမတ္တဲ့စိတ္ကို ထိန္းထားလို႔ရွိရင္ တရားထိုင္တဲ့အခါမွာ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ သတိ၊ သမာဓိကို ရတယ္။
…ညမွာ တရားအားထုတ္ၿပီးမွ အိပ္လို႔ရွိရင္ မနက္ႏိုးတဲ့အခါမွာ ပိုၿပီး ၾကည္လင္လန္းဆန္းတယ္။ တရားအားထုတ္ဖို႔လည္းပဲ ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္က သတိရတယ္။ လံု႔လ၀ီရိယ၊ သဒၶါတရားလည္းပဲ ပိုၿပီၤးေတာ့ အားေကာင္းလာတယ္။
…အိပ္ေနရင္းပဲ အသက္ရွဳတာေလးကို သိၿပီးေတာ့ ေနလိုက္ပါ။ စိတ္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္းပဲ ဟိုကိစၥ၊ ဒီကိစၥ ေတြးဦးမွာပဲ။ ေတြးလိုက္ရင္ ေတြးတယ္ဆိုတာေလးကို စိတ္ကသိလိုက္ပါ။ သိၿပီးရင္ “ ဘာမွ မထူးပါဘူး” ဆိုၿပီးေတာ့ အသာေလး စိတ္ကို ေလ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္မဆိုးပါနဲ႔။ ျပန္ၿပီးေတာ့ အသက္ရွဳတာေလးကို သတိကပ္ၿပီးေတာ့ ထားလိုက္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ကိုလည္းပဲ ေျခေတြလက္ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုုး သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့ ခ်ထားပါ။ ေနရာအေနအထားကိုလည္း အသက္သာဆံုး ျဖစ္သြားေအာင္ ျပင္လိုက္ပါ။ ေခါင္းအံုးကအစ နိမ့္လြန္းရင္လည္း မေကာင္းဘူး။ ျမင့္လြန္းရင္လည္း မေကာင္းဘူး။ အဲသည္လို ကိုယ္နဲ႔ အဆင္ေျပဆံုးျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ထားၿပီး အိပ္လ်က္ကေလးပဲ တရားအားထုတ္ပါ။ ဒီလိုတရားအားထုတ္ရင္း၊ တရားအားထုတ္ရင္းနဲ႔ပဲ အိပ္ေပ်ာ္သြားပါေစ…။
…စာက်က္ခါနီးမွာ တရားထိုင္တယ္။ တရားထိုင္ၿပီးမွ စာက်က္တယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ေတာ့ စာေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ မွတ္မိတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ သေဘာေပါက္တယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေမ့ဘူး။ အိပ္ခါနီးမွာလည္း အိပ္ရာထဲမွာ တရားမွတ္ရင္းနဲ႔ အိပ္တာပဲ။ စိတ္ထဲမွာလည္း ရွင္းသြားတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာလည္း ရွင္းသြားၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အိပ္ေပ်ာ္သြားတယ္။
…တရားကေတာ့ အားထုတ္ေနမွာပဲ။ ကိုယ္သိႏိုင္တဲ့အက်ဳိးက ရေနတာကိုး။ အသိဥာဏ္ ထက္တယ္။ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္တယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။
…ဘာမွမေတြးပဲနဲ႔ ဒီလိုသိေနတဲ့အခါမွာ စိတ္က အင္မတန္ ေအးခ်မ္းေနတယ္။ တျခားနည္းနဲ႔ေပ်ာ္မယ့္အစား အဲသလို တစ္ေနရာမွာ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ေအးေအးကေလး ေနၿပီးေတာ့ တရားနဲ႔ပဲ ေပ်ာ္လာတာပဲ။
…စိတ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳနဲ႔ အသိဥာဏ္နက္နဲမွဳဟာ အင္မတန္ အရသာရွိတယ္။ အင္မတန္ ေက်နပ္စရာေကာင္းတယ္။
…တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ တကယ္ကို ရာခိုင္ႏွဳန္းျပည့္ ရိုးရိုးသားသား စိတ္ေရာကိုယ္ပါ လုပ္မွပဲ တကယ္ထိထိ ေရာက္ေရာက္ တိုးတက္မွဳ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုမလုပ္ရင္ေတာ့ နဲနဲပါးပါး အေပၚယံ သတိ၊ သမာဓိေလာက္ ရရင္ရမယ္။ တကယ္ေလးနက္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ သတိ၊ သမာဓိေလာက္ပဲ ရရင္ရမယ္။ တကယ္ေလးနက္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ သတိ၊ သမာဓိ ဥာဏ္ပညာ မရႏိုင္ပါဘူး။
…သိေနတာကို သိႏိုင္တဲ့သတိ ျဖစ္လာေတာ့ သိေနတာကို သိေနတဲ့အခ်ိန္မွာမွ “ ငါအခုမွ လူျဖစ္ၿပီ ” လို႔ ခံစားလိုက္ရတယ္။
…ဥေပကၡာေ၀ဒနာဟာ မသိရင္ ေမာဟျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့သေဘာေတာ့ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဥေပကၡာကို မသိရင္ ဒုကၡနဲ႔တူတယ္တဲ့။ ဥေပကၡာကို သိရင္ သုခနဲ႔ တူတယ္တဲ့။
…ဥေပကၡာက အေျခအေနကိုလိုက္ၿပီးေတာ့ သုခဘက္ကိုလည္း ပါတတ္တယ္။ ဒုကၡဘက္ကိုလည္း ပါတတ္တယ္။ ဥေပကၡာေ၀ဒနာကို မ်ားမ်ားသိေအာင္ လုပ္လို႔ရွိရင္ စိတ္က ပိုၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းလာတယ္။
…သိၿပီးေတာ့ေနတဲ့ စိတ္ကေလးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတယ္၊ အဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့စိတ္ကေလးဟာ ညီမွ်ေနတယ္။ ဟိုဘက္ မေရာက္ဘူး။ ဒီဘက္လည္း မေရာက္ဘူး။ ၀ီရိယ ပိုတယ္လည္း မရွိဘူး။ ၀ီရိယ လိုတယ္လည္း မရွိဘူး။ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနတယ္။ အဲဒီလုိ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနတာကိုလည္းပဲ ဥေပကၡာလို႔ပဲ ေခၚတယ္။
…အဲဒီလိုစိတ္ထဲမွာ အားလံုး ဥေပကၡာျဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့အခါမွာ ပထမေတာ့ ငါၿငိမ္းခ်မ္းတယ္လို႔ ခံစားရတယ္။ ငါပါေနတယ္ေနာ္။ ဒီလိုနဲ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ အားထုတ္သြား၊ အားထုတ္သြား၊ အားထုတ္သြား ၾကာလာတဲ့အခါမွာ ငါမပါေတာ့ဘဲနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတယ္ဆိုတာပဲ ရွိေတာ့တယ္။
…ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳဟာ အနတၱျဖစ္သြားၿပီေနာ္။ ငါ့ရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ မဟုတ္ဘူး၊ ငါပိုင္ဆိုင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ မဟုတ္ဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ ဆိုတာ သဘာ၀တရားတစ္ခုဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္သြားတယ္ေနာ္။ အဲဒီလို ဥေပကၡာျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ငါတရားအားထုတ္ေနရတယ္လို႔ေတာင္ မထင္ေတာ့ဘူး။ သူ႔အလုိလိုပဲ တရားအားထုတ္တာ ျဖစ္သြားေနတာ။ အဲဒီလို အခါမွာ အနတၱကို ေကာင္းေကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳရဲ႕ အနတၱကို သိရတယ္။ အနတၱ လကၡဏာကို သိရတယ္။
…ဒီၿငီမ္းခ်မ္းမွဳဟာလည္းပဲ အၿမဲတမ္းေတာ့ မရွိဘူး။ သူလည္း ပ်က္ခ်င္တဲ့အခါ ပ်က္သြားတာကိုး။ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာင္မွ တဆက္ထဲလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ တစ္ခုၿပီးမွ တစ္ခုပဲ။ အဲသလို အားထုတ္သြားၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့ အနတၱ သေဘာကို သိၿပီးေတာ့ ေနရင္းကလည္း ေနာက္ဆံုးမွာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ရႏိုင္တယ္။
…စိတ္က တျခားကို ပ်ံ႕လြင့္သြားရင္ အဲဒါကို သိလိုက္ပါ။ တျခားတစ္ခုခုကို ေတြးေနၿပီ။ သိလုိက္ၿပီ။ သိၿပီးရင္ ညင္ညင္သာသာ စိတ္ကေလး ႏူးႏူးညံ့ညံ့ကေလးနဲ႔ နဂိုေနရာကို ျပန္ယူလာပါ။ ကိုယ့္စိတ္ကိုပဲ ကိုယ္ျပန္ၿပီးေတာ့ မေက်မနပ္ မျဖစ္လိုက္ပါနဲ႔။ ဒီစိတ္ကလည္း ဟိုေတြးဒီေတြး ေတြးျပန္ၿပီေပါ့လို႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပန္ၿပီးေတာ့ ေဒါသ မျဖစ္ဖို႔ေနာ္။
…ေလာဘအားႀကီးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေလာဘက သူလိုခ်င္တာ ရဖို႔ပဲ။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ရရ ရရင္ၿပီးေရာ။ ဒါကိုပဲ သူဆံုးျဖတ္မွာပဲ။
…ေဒါသအားႀကီးေနတဲ့အခါမွာ မေက်နပ္တဲ့စိတ္ အားႀကီးေနတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူ႔အတြက္ ဘာအေရးႀကီးဆံုးလဲ ဆိုေတာ့ သူတစ္ပါးကို ေျပာရဆိုရဖို႔၊ ရိုက္ရ ႏွက္ရဖို႔၊ အျပစ္ဒဏ္ေပးရဖို႔၊ ႏွိပ္စက္ရဖို႔က အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါဟာ တရားတယ္။ အဲဒါဟာ မွ်တတယ္လို႔ သူထင္မွာပဲ။ ဒါမွ လုပ္သင့္တဲ့ကိစၥလို႔ သူထင္မွာပဲ။
…မာနျဖစ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုေနသလဲဆိုေတာ့ သူမ်ားထက္ သာရဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးပဲ။ တျခားကိစၥေတြက အေရးမႀကီးဘူး။
…ထို႔အတူ ကၠ ုႆာမစၦရိယ စိတ္သေဘာထားလည္း ဒီလုိပဲ။ မနာလိုတဲ့စိတ္၊ ၀န္တိုတဲ့စိတ္ ရွိတယ္။ သူမ်ား ႀကီးပြားတာကို မလိုခ်င္ဘူး။ သူ မႀကီးပြားသင့္ဘူးလို႔ ယူဆတယ္။ “ ငါပဲ ႀကီးပြားသင့္တယ္ ” လို႔ ထင္ေနတယ္။ ကိုယ့္မွာရွိတာကို မွ်ေပးဖို႔ စိတ္မကူးႏိုင္ဘူး။
…လူေတြရဲ႕စိတ္မွာ ေလာဘျဖစ္လိုက္၊ ေဒါသျဖစ္လိုက္၊ မာနျဖစ္လိုက္၊ မနာလို ၀န္တိုတ့ဲစိတ္ျဖစ္လိုက္၊ ေတာ္ၾကာ ေလာဘျပန္ျဖစ္လိုက္၊ ေတာ္ၾကာမာနျဖစ္လိုက္၊ သတိမရွိတဲ့သူ၊ ေမာဟနဲ႔ ေနတဲ့သူဆိုရင္ တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုေတာ့ တစ္လွည့္စီ ျဖစ္ေနတာေနာ္။
… စိတ္ရဲ႕သဘာ၀ဟာ ေလာဘျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေလာဘကို ငါလို႔ထင္တယ္။ ေလာဘကို ငါ့စိတ္လို႔ ထင္တယ္။ ေလာဘက လိုခ်င္ေနတာကို ငါလိုခ်င္တယ္လို႔ထင္တယ္။ ေလာဘက တရားတယ္လို႔ထင္ရင္ ငါတရားတယ္လို႔ပဲ ယူဆမွာပဲ။ ထို႔အတူပဲ ေဒါသ၀င္လာတဲ့အခါမွာလည္း ေဒါသကို ငါလို႔ ထင္ေနတယ္။ ေဒါသက လုပ္ခ်င္တာကို အေရးႀကီးတယ္လို႔ထင္တယ္။ အဲသလို ျဖစ္ေနတာေနာ္။
…ဒါေပမယ့္ သတိနဲ႔ ဥာဏ္နဲ႔ ၾကည့္တတ္တဲ့သူအဖို႔ ဒီေဒါသ၊ ေလာဘဟာ ငါမဟုတ္ဘူးလို႔ ျမင္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ခိုင္းတိုင္း မလုပ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳကေန လြတ္သြားတယ္။
…တစ္ေယာက္ေယာက္ကို စိတ္ဆိုးတယ္၊ မေက်နပ္ဘူး၊ သူက ငါ့ကို ဘယ္လုိေျပာလို႔ ငါက စိတ္ဆိုးတယ္လို႔ ဇာတ္လမ္းကို စဥ္းစားမေနပဲနဲ႔ စိတ္ဆိုးေနတဲ့စိတ္ကေလးကိုပဲ ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။ ဇာတ္လမ္းကို ေတြးရင္ စိတ္က ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးလာတတ္တယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္ဆင္းရဲသြားတတ္တယ္။ ဇာတ္လမ္းကို ေတြးေနတာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲနဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ခံစားမွဳကိုပဲ ၾကည့္ေနပါ.....။
ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက (မဟာၿမိဳင္ေတာရဆရာေတာ္)